Bakanlık desteğiyle çeltik üretimi, 1 milyon tona çıktı

TARIM ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü ‘kabuğu çıkarılmamış düğü’ adına adlandırılan çeltikte verim müzayede çalışmaları ile istihsal, 1 milyon tona ulaştı. Türkiye’dahi 2002 yılında 60 bin hektar alanda 360 bin titrem çeltik üretimi yapılırken, 2021’üstelik bu rakam 129 bin 490 hektar alanda 1 milyon tona (düğü karşılığı 600 bin titrem) yükseldi.

Türkiye’da çeltik üretimi, verilen destek ve iyileştirmelerle seçkin güzeşte yıl artıyor. 28 ilde üretilen çeltik, arz fazla üretimin yüzdelik 70,2’sini karşılayan Marmara Bölgesi’nde bulunuyor. 2002 yılında 60 bin hektar alanda 360 bin titrem istihsal yapılırken, 2021’da 129 bin 490 hektarda 1 milyon tona daha çok. Bildirme çok çeltik üretimi, 2021 yılı bakımından yüzde 70,2 ile Marmara Bölgesi’nde gerçekleştiriliyor. Bu bölgeyi yüzdelik 19,4 ile Karadeniz, yüzde 8,6 ile İç Rum bölgeleri izliyor.  Diğer bölgelerin üretimi ise yüzde 1,8 düzeyinde. Bütün 28 ilde yapılan çeltik üretiminde Edirne, yüzde 41,2 ile önceki tam.

EKİMDEN HASADA MEKANİZASYON SAĞLANDI Çeltik üretimindeki artışta 2000 yılından bilahare ilkin Osmancık-97 çeşidi tevessül etmek amacıyla faziletli artağan çeşitlerin kullanılması, yetiştirme tekniklerinin iyileştirilmesi, üretimde lazer kontrollü düzeç gibi modern ekincilik aygıt ve ekipmanı kullanılmasının birlikte ekimden hasada büyüklüğünde mekanizasyonun sağlanması büyük gösteriş oynadı. Osmancık-97 çeltik çeşidinin ıslahına 1982 yılında Trakya Tarımsal Araştırı Enstitüsünde başlandı ve 1997 yılında tescil edildi. Osmancık-97 çeşidinin geliştirilmesi öncesi dekara 500 kilogram olan ortalama çeltik verimi, Osmancık-97’nin üretimde kayran almasından sonraları 800 kilonun üstüne çıkmıştı.2011 yılı Besin Tarım Örgütü (FAO) verilerine bakarak 905 kilo ile çeltik veriminde Türkiye geçmiş tam kayran aldı. Çeltik yanıklık hastalığına dirençli ‘Aslı’, ‘Zeybek’, ‘Bereket’, ‘Hasat’, ‘Aliço’, ‘Yanmaz’, ‘TARI2020’ oluşmak üzere 7 çeltik çeşidi geliştirilip, tescil ettirildi. Ayrıca çeltik yanıklık hastalığına geniş olan bu çeşitlere, çeltik verimini artırıcı genler birlikte aktarıldı. Bu genler bitkilerin ayvaz sağlamlığı, salkım boyu ve salkımda kıta sayısını artırarak, çeltik verimini yükseltti. 2020 yılında Türkiye genelinde 9 bin 975 ton sertifikalı çeltik tohumluk üretimi gerçekleştirildi. Üretilen çeltik ürünleri sanayide ağırbaşlı kullanılıyor. Türkiye genelinde 111 faal çeltik fabrikası bulunuyor.İZİNSİZ ÇELTİK EKİMİNE CEZAÇeltik ekimi tahsis etmek isteyen üreticilere, tarım yapacağı arazinin tapu senedi, kira kontratı veya komite marifetiyle hazırlanan his raporuna binaen nezaret vasıtasıyla mezuniyet düzenleniyor. Çeltik ekimine cevaz verildiği takdirde üreticilerden ‘mezuniyet ücreti’ adı altında ecir alınıyor. 2021 yılı için izin ücreti dekara ve bölgelere bakarak değişmekle gelişigüzel 5-5,5 TL namına uygulandı. COĞRAFİ İŞARETLER DEĞERİNİ ARTIRIYORÖte yandan tüketicilerin siyah pirince ilgisi da giderek artıyor. Edirne’üstelik 120 dekar ve Samsun’da 60 dekar atılmak için 180 dekar alanda yağız pirinç üretimi yapılıyor. Evcil ürünlerde ayrıcalık oluşturulmasında ve bu ürünlerin rustik ekonomiye katkısının yükselmesinde oylumlu kayran markajcı coğrafi işaretler pirinçte dahi ürünün değerini artırıyor. Türk Nişancı ve Işaret Kurumu’ndan Karacadağ pirinci, İpsala pirinci, Tosya pirinci, Bolu Kıbrıscık pirinci ve Konuralp pirinci için coğrafi bel tescili alındı.  Antrparantez İpsala pirinci amacıyla Avrupa Birliği coğrafi belen başvurusu yapıldı. Terme pirinci, Rutubet pirinci, Biga inci pirinci ve Yusufeli pirinci üzere coğrafi belen tescili başvurusu bulunuyor.ÇELTİĞE VERİLEN DESTEKLER

‘Bitkisel Üretime Sübvansiyon Ödemesi Yapılmasına Dayalı Tebliğ’ kapsamında, 2021 yılında çeltikte fark ödemesi desteği kilo başına 10 kuruş, mikro içi sertifikalı evlat tasarruf desteği 16 TL, süt desteği 68 TL, matbua desteği ise 8 TL olarak belirlendi. Uzvi tarım kapsamında üretimi yapılanan çeltik amacıyla bindi miktarı bireysel eser sertifikası üzere 40 TL, yetiştirici grubu üretim sertifikası üzere ise 20 TL; ferah tarım uygulamaları destekleri çeltik üretiminde bireysel veya ekip sertifikasyonu ayırt etmeksizin 10 TL namına tespit edildi. Yurt içi sertifikalı tohumluk üretim desteği sertifikalı basamak kiloda 0,25 TL, orijinal ana/dal evre 0,35 TL kendisine belirlendi. 2022 yılı sertifikalı soy sop kullanma desteği çeltik üzere 24 TL kendisine uygulanıyor.

Share: