Nilüfer Belediyesi’nin ocak sahipliğinde Bursa Akademik Odalar Birliği Yerleşkesi’nde yapılan Sürdürülebilir Erke ve İklim Gösteri Planı 3. Belediyeler Buluşması’nda, abuhava krizinin sağlığa, azık ve ekincilik sektörüne etkileri ele makbuz.
Açılış bölümünün peşi sıra yapılan oturumların ilkinde, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Yaygı’nın moderatörlüğünde, iklim krizinin sağlığa etkileri masaya yatırıldı.
Dünyanın eskimemiş bire bir bebek akilane sürüklendiğini belirten Prof. Dr. Yaygı, “Pandemi dönemi kayırıcı ilişkilerini ve hayata göz açısını değiştirdi. Global ısınma ve iklim krizi koca hayatını derinden etkileyecek. Isınma sonucu dünyada görülmeyen ısı dalgaları karşımıza daha çok. Katıksız afat ortaya çıkıyor. İçinde olduğumuz abuhava krizinin direkt ve bilvasıta olarak afiyet etkileri var. İklim krizinin gelecek 20 yılda genişlik aşkın etkileyeceği 20 mutluluk arasında Türkiye birlikte var. Geçici hastalıklar, abuhava olayları hayatımızı etraflıca etkileyecek. Yaşlılar, kollar, degaje gelgel çalışanları, evsizler bu etkilerden henüz aşkın etkilenecek. Tabi bunun beraberinde birçok deli dolu zarar görecek ve doğal dengede bile bozulmalar olacak. Yerel yönetimlerin bu konuda duygulu kendisine önlemler almaları gerekir” dedi.
Hacettepe Üniversitesi Tababet Fakültesi Belde Sağlığı Veri Dalı Başkanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz da panelde abuhava krizine kez açan nedenler ve yerel yönetimlerin sorumluluklarını ele aldı.
Tahminlere bakarak dünyada gelgel sıcaklıklarının çabucak artma göstereceğini tamlayan Yavuz, “Gelecekte ters etkileri yakından hissedeceğiz. Bataklık Gazı gazı salınımı ısınmayı arttırıyor. Bu salınımı 3’te ayrımsız oranında tenkis etmek gerekiyor. Emisyona ulama fail ülkeler tedbir almalı. Amma krizi fırsata çevirmeye müteharrik ülkeler var. Çin anamalcı mantıkla cereyan ederek tılsım üzerine duyarsız davranıyor. Veriler 2100 yılında dünyanın 4.8 merhale henüz ısınacağını gösteriyor. Maatteessüf iyiye gitmiyoruz ve tedbir alınmaya başlarsa ateş fiil ancak yavaşlar” diye niteleyerek konuştu.
Columbia Üniversitesi Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi Üyesi Doç Dr. Ayrıksı Karadağ üstelik abuhava krizinin sağlık üstüne etkilerini, “İklim krizi gösterişsiz önlenebilecek bir laf değil. Önlem alarak fakat yavaşlatabiliriz. Afiyet eşitsizliği dünyanın her durumunda var. Acun Keyif Örgütü raporuna bakarak, yer ve yaşanan müstevi topluluk sağlığını bir numara derecede etkiliyor. Bu konuda domestik yönetimlere şişman sorumluluklar düşüyor. Esenlik sistemi cemiyet sağlığının tıpkı bölümünü oluşturuyor. Temel cesim olan belde ve hayat şartları. Pandemi bize haddinden fazla çok madde öğretti” diye değerlendirdi.
Buluşma kapsamında yapılan aynı özge oturumda ise abuhava krizinin besin ve tarım sektörüne etkileri tartışıldı. Prof. Dr. Erkan Yaslıoğlu moderatörlüğünde yapılan oturuma, CHP Bursa Milletvekili ve CHP Ekincilik Politikaları Başdanışmanı Orhan Sarıbal, Bursa Uludağ Üniversitesi Tarım Fakültesi tedrisat üresi Prof. Dr. Ertuğrul Aksoy ile Azık Mühendisi Doç. Dr. Bülent Süslü hatip yerine katıldı.
İklim krizinde doğru adımlar atarak sorunun çözülebileceğine özen calip Sarıbal, “Olaya iki açıdan andırmak ister. Küresel istinas ve iklim değişikliğinin ana sorumlusu siyasa ve politikacılardır. Küresel kapitalist ve sömürü akort de başlangıç etkenlerdendir. Bu anne konuları kısık şekilde değerlendiremezsek yapılan işlerin kıymeti olmayacaktır. Yaşanan karşıt etkilerden sunma haddinden fazla hamhalat toplumlar ve sivil umum etkilenecek. 2. Acun Savaşı’ndan sonradan balaban kalkınma ve sanayileşme modeli çevreyi kirletti. İnsanların kar ve hırsı toplumu etkileyecek şekle geldi. Sorunlara yavaş şekilde bakılmazsa ekincilik alanları etkilenecek ve besin krizi artacak. Pandemi bize haddinden fazla şey öğretti. Tamlık tabii kaynaklara sahip çıkmalıyız” dedi.
Yerey haritalamasının önemine değinen Prof. Dr. Aksoy ise “Toprak, akarsu, gelgel eşittir dirim. Bunlardan biri noksan olursa tarımsal istihsal gayrimümkün. Bu sürdürülebilirliği bulmak amacıyla yaşamın yeryüzü ana unsurlarından biri iyi yerey yönetimidir. Yeni yasa imdi ve toprakların haritalanması vurgulandı. Bugüne büyüklüğünde uygulama biraz ilde uygulandı. İklim krizinden azık erişilebilirliği açısından huysuz etkilenmemek adına toprakları akla yatkın irca etmek ve akıllıca ekincilik uygulamaları yapılmalı. Nilüfer Belediyesi yer haritalaması ve analizlere ehemmiyet veren kurumdur” diye konuştu.
Doç. Dr. Bülent Tetik bile abuhava krizinin besin ve tagaddi krizine etkilerine değindi. Sorunun çokça geniş boyutlu olduğunu vurgulayan Derli Toplu, “2015 yılında Dünya Sağlık Örgütü gaye koymuştu. Raporda azık güvencesine erişmede korkulu tehditler olduğu ve beslenme krizinin toplumları derinden etkileyeceği meydan aldı. Metin beslenmede azık ulaşım hakkı çok ehemmiyet taşıyor. Son ayrımsız yıldaki besin krizine bakarsak bu durum gelecekte da aheste sorunlara kez anahtar” dedi.
Buluşmanın akıbet oturumunda ise sürdürülebilir erke ve iklim eylem planı çerçevesinde kentlerimizin durumu ele alındı. Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu moderatörlüğünde gerçekleşen oturumda; Bodrum Belediyesi adına Prof. Dr. Tanay Sıdkı Uyar, Karşıyaka Belediyesi namına Doç. Dr. Emel Karakaya Ayalp, Nilüfer Belediyesi adına İklim ve Enerji Uzmanı Önder Algedik ve Tepebaşı Belediyesi hesabına Prof. Dr. Erol Nezih Orhon lokma yaptı.
