Kentte son dönemde dirim alanlarını Meriç ve Tunca nehirlerinin bulunduğu merkeze yakın noktalarda kuran martılar, güvercin ve kumruları yemeye başladı. Bu nedenle bu kuşların popülasyonunda eksilme oldu. Özelikle Selimiye Camisi etrafında ve site merkezinde sayılarının acilen azaldığı görülen güvercin ve kumru kuşu yerini martılara bıraktı.
Trakya Üniversitesi Biyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Kaya kentte sonuç yıllarda hele martı popülasyonunun arttığını kaydederek, Sonuç yıllarda Edirne’üstelik martı popülasyonu çok sayıda arttı. Çöplüklerin, Meriç Nehri’nin, Tunca Nehri’nin olması nedeniyle uygun hayat alanı buldu ve sivri derecede ürediler. Bunların besinlerini üstelik yemeden içmeden balıklar değil, başka kuşlar dahi oluşturuyor. Bunların başında bile burada ‘gugukçuk’ namına dahi aşina kumru kuşu, şehir güvercini başlıca besinlerini oluşturuyor. 2000’li yıllardan sonra kestirmece yüzdelik 60 civarında kumru popülasyonunun azaldığını söyleyebiliriz. Rızık maddesi bulabiliyorlar. Bunlar da kendi besinlerini oluşturduğu amacıyla, çok bayındır bunlara ulaşabildikleri için, savunmasız yuvaları olduğu üzere hem yavrulara hem üstelik ergin bireylere beis verebiliyorlar diye niteleyerek konuştu.
“KUMRU HADDINDEN FAZLA HIZLI KAÇAMADIĞI İÇİN TEZ ULAŞIYORLAR”
Martıların sayılarının rastgele yıl derece derece arttığını belirten Kaya, şunları söyledi: “Vakit Kaybetmeden Selimiye bölgesinde demeyelim. Edirne’nin rastgele tarafında, evlerin yapı aralarında yuvalandıkları üzere umum bölgeye yayılmış durumdalar. Lüzumlu site güvercini lazım gugukçuk denen kumru, çok savunmasız kuşlar. Acul kaçabilen, kendini savunabilen kuşlar olmadığı amacıyla bunlara çokça tez ulaşabiliyorlar. Yuvaları dahi haddinden fazla savunmasız ve niteliksiz aynı yuva olduğu amacıyla yavrularını dahi yiyorlar. Ulaşabildikleri herhangi bir türlü kuşa ulaşıyorlar. Elden güvercinleri, kumruları değil; genellikle savunmasız olduğu amacıyla güvercin ve gugukçuk dediğimiz kuşları elan acele ulaştıkları üzere yiyorlar. Bu, doğanın gereği. Bittabi en bayağı besine ulaşabiliyorsan onu alırsın. Onlara ulaşamadıkları ant diğerlerini yeğleme ederler. Hayvanların bütünü amacıyla makbul bu.
“MARTI KATLİAMINA GİTMESİN”
Martı popülasyonunun artmasına alın çok çok çarenin bulunmadığını söyleyen Kayaç, Tabiat, özlük kendini telafi şayan. Güvercinler tamamen ortadan kalkmaz. Çabucak sayıları mukannen bire bir popülasyonda tutulur. Martılarla savaş amacıyla dirim alanlarını ortadan kaldıracaksın. Çöplükleri, suyu ortadan kaldıracaksın. Onları dahi kaldıramayacağımıza göre martılar burada yaşamlarını devam ettirecekler. Aynı ara zehirleyerek engel verdiklerini duymuştuk ama bu çözüm değil. Şu anda doğayı özlük haline bırakacaksın. Onlar kendi kendilerini telafi edecekler. Büyük afetler, problemler olmadığı sürece natür hepsini yalnız başına telafi boy bos. Kâfi kim tığ müdahale etmeyelim. Yeryüzü büyük engelleme, adam müdahalesidir. İnsan müdahalesi olursa huy tahribatı haddinden fazla çok tamam. Amma doğada yalnız başına oluşan tahribat, şayet afetler yoksa natür özlük kendini telafi mesabe. Martı katliamına gitmesin. Onlar dahi doğanın ayrımsız halkasıdır. Eğer o halkadan bir halkayı çıkaracak olursan doğada tıpkısı dengesizlik tamam. Kesin onun yerini tıpkı molekül doldurur. Tığ doğayı kişi haline bırakalım. Çünkü doğa bize geçişsiz. Doğa olmazsa tığ da olmayız. Sağlıklı bire bir yaşam için mıhlı aynı huy eşya dedi.
“EDİRNE’Yİ MARTILAR İSTİLA ETTİ”
Selimiye Camii meydanında senelerce çokça sayıda güvercin çeşidi bulunduğunu nâkil Aydoğan Bilgen ise camiler ile güvercinlerin arasındaki ur özen çekerek, şu ifadeleri kullandı: “Güvercinsiz Selimiye olamaz. Camiler, güvercinler olan yerlerdir. Fakat martılar geldi, nereden geldiyse. Martı, akarsu boyunda ateş parçası tıpkı hayvandır. Bütün Edirne’yi bürüme etti. Bütün binaların üstünde onlar var. İnsan uyuyamıyor, erinçsiz oluyor. Bunlar artık güvercin, gugukçuk dediğimiz kuşlara saldırıyorlar, yegâne tek yok ediyorlar. Genelde güvercinler azaldı. Güvercinleri kurabiye kabil yiyorlar. Seçkin ant saldırıyorlar. Zooloji korkuyor. Kuş, güvercin kalmayacak; Edirne’yi martılar istila edecek. Eskiden çokça fazlaydı. Sakat Cami olsun bütün camiler güvercin ile doluydu. Caminin maskotuydu. Demin maatteessüf azaldı. Anbean azalacak. Bunun önüne geçilmesi lazım.
“ESKİDEN GÜVERCİNLER UÇUYORDU, ŞİMDİ MARTILAR”
Esnaf Reha Çetince ise alelhusus Selimiye Camii meydanındaki güvercin popülasyonunun azaldığını söyleyerek, “Cami deyince bununla beraber güvercin eşleşmiş durumdadır. Selimiye Camii tadilatta amma güvercinlerin popülasyonu azalmaya başladı. Burada haddinden fazla tanık oldum; martılar burada güvercinleri yiyor. Elden güvercinleri yemeye başlamadı, tıpkısı zamanda gugukçukları de yemeye başladılar. Bunlar artık azalmaya başladılar. Sabah kalktığımız ant gugukçuklar öterdi. Çıktı bunları dahi unutmaya başladık. Bu martılar nereden geldi Sunma balaban nedeni, elan geçmiş açıkça gelgel yararsız yapımız vardı. Martılar oradan besleniyordu. Onlar kapandıktan sonradan daha çok güvercinlerle beslenmeye başladılar. Daha Çok caminin etrafında güvercin uçmuyor. Vaktiyle güvercin uçuyordu, demincek martı uçuyor” diye konuştu.
