Fuat Oktay: “2022 Eylül ayı ülkemiz hanehalkı faaliyet fiyatı algı ve fonlar karışma megavat-saat başına 102 avro”

Cumhur Reisi Yardımcısı Fuat Oktay, Türkiye’deki neşelilik fiyatlarının Avrupa ülkelerindeki elektrik fiyatlarının berenarı altında seyrettiğini belirterek, “2022 Ilkgüz ayı ülkemiz hanehalkı hayatiyet fiyatı idrak ve fonlar karışma megavat-saat başına 102 avro olup, bu misil İngiltere’dahi 395 avro, Almanya’da 549 avro ve Fransa’de ise 277 avro seviyelerindedir.” dedi.

Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki 2023 Yılı Merkezi Idare Bütçe Kanunu Teklifi’ni sunumunda, ekonomilerin aşırı değiş ve tahavvül sürecine girdiği, üretimin, toptan tedarik zincirlerinin ve ticaretin yeniden şekillendiği salgın sonrası dönemde ortaya sâdır fırsatları yeryüzü mebzul şekilde gitmek amacıyla yatırımı, üretimi, ihracatı ve istihdamı odağına düzlük ekonomi politikalarını hayata geçirdiklerini anlattı.

Bu kapsamda ek altın üretimi isteklendirmek üzere kredilerin bu alanlara aktarılmasını sağlayıcı selektif itimat politikasını uygulamaya koyduklarını aktaran Oktay, seçmeli cesaret yaklaşımı etkisiyle kırat etkisinden arındırılmış almanak ticari emniyet büyümesinin Ilkgüz 2021’bile yüzdelik 6’yken, Ilkgüz 2022’bile yüzde 37,8 kendisine gerçekleştiğini ifade etti.

Oktay, bu politikayı tamamlayacak şekilde ihracata, yatırıma ve pres harcamalarına müteveccih sadık sektöre, kefillik hacmi toplam 61,3 milyar lira olan Kaynak Destekli KGF paketlerinin sağlandığını anımsattı.

“İşletmelerimizin finansmana erişimini kolaylaştırmaya devam edeceğiz”

Garanti yetersizliği nedeniyle finansmana erişemeyen işletmelerin finansman sorunlarını halletmek üzere Kaynak Destekli Kefalet Sisteminin canlı şekilde kullanılmaya devam edildiğine meni eden Oktay, böylece firmaların pres giderlerini eğlemek, yatırım, dış satım ve imalatı heveslendirmek üzere tahminî 70,4 bilyon liralık itimat imkanının işletmelerin kullanımına sunulduğunu söyledi.

Oktay, 2022’nin ikinci yarısında sektörel ihtiyaçlar gözetilerek tarım ve inşaat sektörüne müteveccih açıklanan paketlerle 41,8 milyar lira arttırma itimat imkanı sağlandığını ve bu sene yapılan kanuncu değişiklikle sistem kapsamında itimat güvence kurumlarına aktarılabilecek yasal gerçek tutarının birlikte 50 bilyon liradan 100 bilyon liraya çıkarıldığını dile getirerek, “Önümüzdeki dönemde dahi KOBİ’lerimiz ilkin koyulmak için, şanlı politikalarımız ile ahenktar kendisine üretimi, istihdamı, yatırımı, ihracatı ve büyümeyi destekleme amacıyla işletmelerimizin finansmana erişimini kolaylaştırmaya bitmeme edeceğiz.” diye konuştu.

100 bilyon lirası ihracatçılara, 50 milyar lirası ise turizmcilere almak amacıyla 150 milyar liralık uzun vadeli ve bağan faizli kredi imkanı sağladıklarını dile getiren Oktay, Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan tarafından mail zamanda müjdesi verilen, esnaf ve zanaatkarlara yönelik 100 bilyon teklik eskimemiş bir emniyet desteği sunulduğunu, bu kredileri yüzdelik 7,5 faiz oranı ve 60 ayak tabanı kadar mehil imkanıyla esnafın kullanımına açtıklarını bildirdi.

“Adımlarımızı kararlılıkla atmaya devam ediyoruz”

Almaşık enstrümanlar geliştirerek mali istikrarı desteklemeye bitmeme ettiklerine dikkati çekici Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Kayırıcı fonlara üs aktarımı kapsamında Türk Tahaccüm ve İnovasyon Fonu tarafından, girişim sermayesi fonları üzerinden şirketlere toplamda bugüne kadar 1,97 milyar lira finansman sağlanmıştır. Hamle Sermayesi Fonlarına TÜBİTAK ile iş birliği zarfında Tech-InvesTR Programı kapsamında üs aktarılmaktadır. Bu kapsamda köken aktarımı kararı alınan fonların toplanmış büyüklüğü 2,28 bilyon liraya ulaşmıştır. Yastık şeş altınların mali sisteme kazandırılması üzere altın artırım ekosistemini hayata geçirdik. Almaşık finans araçlarının başında mevrut iştirak finans sisteminin elan da gelişmesi ve finansal hep içerisindeki payının artırılması için adımlarımızı kararlılıkla atmaya bitmeme ediyoruz.”

Oktay, eksiksiz dünyanın Rusya- Ukrayna savaşı dolayısıyla doğal gaz kriziyle yüz yüze kaldığını ve erke yeryüzü güvenliğinin küresel benzeri mesele haline geldiğini hatırlatarak, özellikle Şimal Debi 1 doğal gaz boru hattının Rusya eliyle kapatılması nedeniyle Avrupa ülkelerinin, erke tedariki ve genişlik güvenliği kapsamında oldukça zorlu aynı sürece girdiğini söyledi.

Hükümetin ise bu sıkıntılı dönemde gerçekleştirdiği muvaffakiyetli diplomasiyle erke bildirme güvenliğini sağladığını ve kış aylarında yaşanabilecek umulur aynı gaz krizinin önüne geçtiğini vurgulayan Oktay, “Anca kim Silivri doğal gaz ambarlama tesisimizde kapasite artışına yönelik yaptığımız icraat sona duayen olup, 3,2 bilyon metreküplük kapasiteyi 4,6 milyar metreküpe çıkarmış bulunmaktayız. Hem Silivri hem birlikte Tuz Gölü Aykırı Doğal Gaz Ambarlama Tesislerimizde antrepo doluluk oranlarında yüzde 100’e ulaştık.” bilgisini paylaştı.

Oktay, 2020 yılından itibaren Karadeniz’deki Sakarya gaz sahasında keşfedilen 540 bilyon metreküplük gaz rezervinin 2023 yılı itibarıyla halkın kullanımına sunulacağını, 2023’ün bir numara çeyreğinde önceki fazda üretilecek günce 10 milyon metreküp tabii gazın milli ısı yayımı sistemine aktarmış olunacağını belirterek, bahis konusu miktarın, yıllık bazda yaklaşık 4 bilyon metreküp natürel gaza karşılama ettiğini ve 2027-2028 yıllarında almanak 15 bilyon metreküpe çıkartılacağını anlatım etti.

Türkiye’deki ruh fiyatları

Küresel erke piyasalarındaki anormal yükselişleri vatandaşlara eksiksiz yerine yansıtmamak için ceht gösterdiklerini, vatandaşlara tabii gazda yüzdelik 80, elektrikte ise birinci kademede yüzdelik 50 terviç sağladıklarını aktaran Oktay, bu destek uygulamasına devam edeceklerini kaydetti.

Oktay, Türkiye’deki elektrik fiyatlarının Avrupa ülkelerindeki zindelik fiyatlarının oldukça altında seyrettiğine bel ederek, “2022 yılı ilkgüz ayı ülkemiz hanehalkı canlılık fiyatı vergi ve fonlar karışma megavat-saat başına 102 ekü olup, bu miktar İngiltere’da 395 ekü, Almanya’birlikte 549 avro ve Fransa’de ise 277 ekü seviyelerindedir.” dedi.

Orta Vadeli Program’daki asıl politikalar ve bütçe öngörüleri

Orta Vadeli Program’daki (OVP) ana politikalar ve bütçe öngörülerine değinen Oktay, “OVP ile ana amacımız üstelik müstevli sonrası toparlanma sürecinde elde edilen kazanımları koruyarak envestisman, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen büyümenin sürdürülmesi, bereketli ve kompetitif evcil istihsal yapısının güçlendirilerek dış alım bağımlılığının azaltılmasıdır.” ifadesini kullandı.

Oktay, bu kapsamda, program döneminde, nema potansiyelini ve istihdamı artıran, yüksek munzam altın üretimi öncelikli kılan, ihracat tamamen sürdürülebilir büyüme stratejisini ve mihman karşılık istikrarına ulaşılması hedefini azimli benzeri biçimde uygulamaya devam edeceklerini dile getirerek, bu uygulamalarla, 2002 yılında 9 bin 279 dolar olan Mübayaa Gücü Paritesine bakarak birey başı gelirin 2023 yılında hedeflenen nema artışıyla tahminî 38 bin dolara, program dönemi sonunda ise yaklaşık 44 bin dolara çıkmasını beklediklerini kaydetti.

2023-2025 OVP’da açıklanan bütçe açığının GSYH’ye oranını izlence dönemi sonunda yüzde 1,5’e indirmeye azimli olduklarını vurgulayan Oktay, şöyle konuştu:

“Fehamet bağırsak istikraz senedi ortalama faizi 2002 yılında yüzdelik 62,7 seviyesindeyken, 2021 yılında yüzde 14,6 namına gerçekleşmiş, 2022 yılı ilkgüz ayında ise yüzdelik 11,7 olmuştur. Borçlanma faizlerinde tanıdık çabuk gerilemenin piyasalarda yarattığı olumlu hava ile sıkıntılı içi borçlanmanın kompozisyonunda de makro iyileşme sağlanmıştır. Ayrıca 2002 yılında 9,4 kamer olan iç borçlanmanın sayı farkı vadesi 2022 yılında 67 aya yükselmiştir. Dolayısıyla borçlanmanın averaj vadesi uzamış, değişebilir faizli istikraz azaltılarak sabit faizli borçlanmalar artırılmıştır. Yeniden bu kapsamda, TL cinsi sabit faizli ve ince vadeli borçlanmalara ağırlık verilerek güçlükle içi döviz cinsi borçlanmalar azaltılmıştır.

Dış finansman tarafında ise artan jeopolitik risklerin etkisiyle uluslararası mali piyasalarda oynaklığın ve istikraz maliyetlerinin faziletli seyrettiği sonuç dönemde gerçekleştirilen 2,5 bilyon dolarlık kira sertifikası ihracı aheste temenni görmüştür. Böylecene acun genelinde finansmana erişimin zorlaştığı 2022 yılında yapılan 3 ayrı ihraç ile toplamda 7,5 milyar dolar aut finansman sağlanmıştır. 2002 yılında yüzde 71,5 olan Avrupa Birliği tanımlı namus borcu stokunun GSYH’ye oranı 2022 yılı ikinci çeyreği itibarıyla yüzdelik 39,3 seviyesine gerilemiştir. bahis konusu kerem SUTAŞ ülkelerinde ortalama yüzdelik 88 seviyesinde seyretmektedir.”

Oktay, amme namus borcu stokunun makroekonomik değişkenlere alın duyarlılığının, kamu maliyesindeki sıkı vakfe ve namus borcu stokunun yapısında kaydedilen düzelme sebebiyle eke ölçüde azaltıldığını ve amme namus borcu stokunun sürdürülebilirliğinin sağlandığını bildirdi.

Share: