Tunceli’nin Pertek ilçesinde yaşayan kadın üreticiler Necla Kos ve Nurhayat Benler, devletten aldıkları bindi ve teşvikler sayesinde kucak sayısını artırdı.
Yayla ve meraların serbest yer kapladığı Tunceli’de ekincilik ve hayvancılık faaliyetleri dolay halkı amacıyla kocaman gelir kaynakları beyninde bulunuyor.
Pertek ilçesine merbut İstiklal Mahallesi’nde tevakkuf fail Necla Kos (38) ve Nurhayat Benler (36) de yıllardır koyun yetiştiriciliğiyle uğraşıyor.
Zorluklara karşın hayvancılığı bayıla bayıla yapan göçer kadınlar, 2012 yılından beri faydalandıkları Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Araştırmalar ve Politikalar Umumi Müdürlüğü koordinatörlüğünde ölçülü “Umum Elinde Küçükbaş Efsanevi Islahı Ülkesel Projesi”yle da kendilerini geliştirdi.
Projenin ustalık elamanlarından, aylık periyotlarda hem İl Ekincilik ve Orman Müdürlüğünde hem da arazide, hayvanların geliştirilmesine ilişik terbiye düz avrat üreticiler, karasal iklime dayanabilen olan “Şavak Akkaraman” cinsi kucak ırkının bölgede yaygınlaştırmayı amaçlıyor.
Belirli dönemlerde sürülerindeki hayvanların ürün denetimini eden kadınlar, akla yatkın soy ve birinci sınıf damızlıkları tayin ederek, koyunların koşa yavrulamasını ve benzen miktarının artmasını sağlıyor.
Yaz aylarında aileleriyle Pülümür ilçesindeki Çekem ve Bağırpaşa yaylalarında nazil göçer kadınlar, güzün ise evlerine dönem yaparak yaylada ürettikleri tulum peyniri ve tereyağı üzere ürünleri satıyor.
“Koyunlarımın sayısı 100’den 450’ye ulaştı”
Necla Kos, AA muhabirine, 14 yıldır küçükbaş hayvancılıkla uğraşarak ailece geçimlerini sağladıklarını söyledi.
Mesleğinin print ve fena hâlde yanları olduğunu tabir fail Kos, “Hayvanları seviyorum ve işimi esenlik alarak yapıyorum. Şita aylarını Pertek’te geçiriyoruz, yazları ise Pülümür’deki yaylaya gidiyoruz. Yayla yaşamı alelumum baskı oluyor. Yaylada, familya işlerinin beraberinde koyun sağımı ve peynir yapımıyla ilgileniyorum.” dedi.
Kos, Halk Elinde Küçükbaş Efsanevi Islahı Ülkesel Projesi’yle kucak sayısını 100’den 450’ye çıkarmanın mutluluğunu yaşadığını dile getirdi.
Projeyle şuurlu üretim yaparak, faziletkâr mahsul almaya başladığına vurgu fail Kos, şöyle konuştu:
“Koyunlarımda benzen miktarı arttı. Kuzular daha balaban ve kısık doğmaya başladı. Geçmişte 2 kilo ağırlığında doğan kuzular, şu zaman 3-4 kilogram beyninde dünyaya geliyor. Koyunların ikiz yavrulama oranı yükseldi ve damızlıklarımız elan kaliteli olmaya başladı. Bir Vakitler atadan ve dededen kalma bilgilerle hayvanları besliyorduk. Bugün ise çağdaş yöntemlerle emek yürütüyoruz ve sürekli hayvanların bilgilerini olgun defterlerine had alıyoruz. O yüzden henüz eğitilmiş bir üretici kendisine hayvanları yetiştiriyoruz.”
Nurhayat Benler dahi küçükbaş hayvancılık yetiştiriciliğinde ailesine bindi verdiğini belirtti.
Hayvanları çok sevdiğini anlatan Benler, “Kuzularımız elan gelişkin şekilde doğmaya başladı ve koşa kuzu sayımız çoğaldı. Projede olan koyunları sonsuz vasıta altına alıyoruz. Ayrıca projeden ilk 150 koyunumuz vardı demincek ise 350’ye ulaştı.” diye niteleyerek konuştu.
