HDP İzmir Mebus Garaz Çepni, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanının Reisicumhur kararıyla, orman sınırları dışına çıkartılmasını Meclis gündemine taşıdı. Çepni konuyla ilişkin Ekincilik ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle istifham önergesi verdi.
Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanı Cumhurbaşkanı kararıyla orman sınırları dışına çıkartıldı. Temel’nın 169. maddesinin “ormanların korunması ve geliştirilmesi” yükümlülüğünü hatırlatan HDP İzmir Mebus Amaç Çepni’nin, Ekincilik ve Orman Bakanı Ünite Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle hazırladığı soru önergesinde şu ifadeler düzlük aldı:
“TÜRKİYE’NİN ORMAN VARLIKLARI GİDEREK AZALMAKTADIR”
“16 Ilkgüz 2022 tarihinde Resmi Gazete’üstelik yayınlanan Cumhurbaşkanı kararıyla; 6831 mahdut Orman Kanununun Mülhak 16’ıncı maddesi uyarınca, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1.545.000 m2 orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılmıştır. Global abuhava krizi, temas sene yaşanan orman yangınları, ormanlık alanların yapılaşmaya, enerji, eroin faaliyetlerine açılması, ağaçların kesilmesi, odun üretimi kabilinden nedenlerle Türkiye’nin orman varlıkları giderek azaltmaktadır. Anayasa’nın 169’ıncı maddesi, ormanların korunması ve geliştirilmesi yükümlülüğünü Devlete vermiştir.
“TÜRKİYE’DE ORMAN VARLIĞI 23 MİLYON 110 BİN HEKTAR İLE YÜZÖLÇÜMÜNÜN YAKLAŞIK YÜZDE 29,6’SINI KAPLAMAKTADIR”
Orman Umumi Müdürlüğü’nün 2021 Yılı faaliyet raporuna bakarak; Türkiye’bile orman varlığı 23.110.000 hektar ile yüzölçümünün kestirmece yüzdelik 29,6’sını kaplamaktadır. 2021 Yılı içerisinde, 60’a mümasil ilde, 280’den fazla alanda 2.793 skor orman yangını çıkacak, 139.503 hektar orman alanı zarar görmüştür. 6831 çevrilmiş Orman Kanunu Ekleme Bap 16’dahi; ‘vukuf ve bilgelik bakımından orman kendisine muhafazasında hiçbir kazanım görülmeyen ve ekincilik alanına dönüştürülmesi bile tür olmayan yerler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üstünde yerleşme yeri mevcut ya da yerleşme yeri oluşturulması akla yatkın olan sıkı, kayalık, fos ve fiilen orman vasfı taşımayan alanlardan, sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, Cumhurbaşkanınca belirlenecek asıllar ve esaslara bakarak Orman Umumi Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine hesabına tescil edilir’ denilmektedir. Bu madde, yıllar içerisinde mütezayit ormansızlaşmanın asıl nedenlerinden birini oluşturmuş ve Cumhurbaşkanının kararı ile ormanlık alanların yapılaşmaya açılmasını kolaylaştırmıştır. Orman alanları korunup, geliştirilmediği kadar, sübjektif kriterlerle bu madde uygulanarak binlerce hektar düzlük da yok edilmiştir. 2022 içerisinde, elan önceki de Kastamonu ve Manisa’üstelik 611 bin 848 metrekare, Ankara ve Mersin’de 376 bin 494 metrekare orman alanı, orman statüsünden çıkarılmıştır.
“ORMANLARI ESIRGEYICI VE GELİŞTİREN ETKİN POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR”
Katma bap 16 gereği, orman sınırları dışına çıkartılan alanların iki katından beş altı olmamak amacıyla devletin hükümranlık ve tasarrufu altında yahut Hazne’nin özel mülkiyetinde kâin taşınmazlardan, Belde, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Taşınmazlar Umumi Müdürlüğü) tarafından Orman Umumi Müdürlüğü’hangi orman inşa etmek üzere tahsis yapılması gerekmektedir. Ormanlık alanları yok eden, ekolojik kendisine telafisi imkansız zararlar veren bu maddenin uygulanması Esas’nın 169 uncu maddesindeki ormanları apotr hükümlere birlikte aykırıdır. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Etraf Toplantısı’nda (COP26) Türkiye’nin üstelik imzaladığı ‘Glasgow Liderlerinin Orman ve Arazi Kullanımı Bildirgesi’, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine ve Paris Anlaşmasına, Dirim Bilimsel Spektrum Sözleşmesine, BM Çölleşmeyle Savaşım Sözleşmesine, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ve sair ilişkin girişimlere yönelik şişko ve bireysel taahhütleri baştan teyit etmektedir. Kanunuesasi, yasalar ve arsıulusal sözleşmelere ters uygulamalara sonuç verilmesi, ormanları esirgeyici ve geliştiren etken politikalar geliştirilmesi gerekmektedir.”
Çepni, önergesinde Kirişci’ye şu soruları yöneltti:
1-Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin ve Karabük’te ara sıra orman alanlarının, bilim ve olgun itibarıyla orman niteliğini kaybettikleri gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılmasına nasıl karar verilmiştir? Bu alanların tespiti hangi şekilde yapılmıştır? Bili insanları ve yerel yönetimlerle iş birliği işlenmiş mıdır?
2- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan alanlar hastalık korunup, geliştirilmemiştir? Bilgi ve veri itibarıyla orman nitelikleri hastalık kaybettirilmiştir? Bu illerde kullanılmamış orman alanı oluşturulacak mıdır?
3- Serencam beş yılda, Ilişik özellik 16 ile orman sınırları dışına çıkartılan alanlar namına orman yapmak amacıyla, Çevre, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yoluyla ne illerde, ne kadar alanın Orman Genel Müdürlüğü’hangi tahsisi yapılmıştır?
4- Bakanlığınız verilerine bakarak, akıbet ilkokul yılda, Reisicumhur kararı ile hangi kadar orman alanı orman sınırları dışına çıkartılmıştır? Bu alanların yanan orman alanlarına oranı nedir? Bu alanlardan ne kadar dirimsel elde edilmiştir?
5-2022 yılında Cumhurbaşkanı kararı ile apayrı ne illerde hangi kadar orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılacaktır? Hangi kadar dirimsel öngörülmektedir?
6- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan bu alanlarda yapım, beyaz zehir, enerji projeleri mevcut mudur? Getirim amacıyla bu alanların orman alanı dışına çıkartıldığı iddialarına ait açıklamanız var mıdır?
7- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te orman alanlarının orman sınırları dışına çıkartılmasının esas, yasalar ve uluslararası sözleşmelere uymazlık oluşum ettiği; ormanları koruyup geliştiren kanun ve uluslararası sözleşmelerin uygulanmadığı iddialarına ilişkin açıklamanız var mıdır?
8- Orman alanlarını daraltan, ekolojiye, biyoçeşitliliğe telafisi imkansız zararlar veren, anayasaya, arsıulusal sözleşmelere muhalefet teşekkül eden Ek Özellik 16’nın bozma edilmesi gerektiğini söyleyen marifet insanlarını dikkate takanak mısınız?
