Toptan iklim değişikliği sonucu oluşabilecek kuraklığa cebin eylem planı hazırlayan Ekincilik ve Orman Bakanlığı bünyesindeki Zirai Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) içerisindeki araştırı kuruluşları, tarla bitkilerinden bostan bitkilerine büyüklüğünde birçok alanda kuraklığa dayanıklı enva geliştiriyor.
Kuraklıkla ilişik çalışmaları ayrıntılı zamandır sürdüren TAGEM’dahi, susuzluk çalışmalarında dünyada üçüncü olma özelliğine ehil, misyonu Türkiye’dahi yetiştirilen toprak bitkileri türlerinin tamamında su yararlanma kapasitesi ve etkinliği ile bitkilerde stres hoşgörü düzeylerini belirlemek olan “Susuzluk Imtihan Merkezi”ni 2010 yılında Konya Bahri Dağdaş Arsıulusal Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü bünyesinde kuruldu.
Yağışsızlık Sınav Merkezinin faaliyete girmesi sonrasında on binlerce malzeme morfolojik, fenolojik ve fizyolojik kendisine sınav edilerek kuraklığa dayanabilen çeşitler belirlendi. Sürdürülen projelerle 2016-2018 yılında Itidalli Küçük Asya ve geçit bölgelerine akıllıca yağışsız koşullara dayanıklı üç nüsha tür ‘Bozkır’, ‘Taner’ ve ‘Şehzade’ ekmeklik buğdayları; ‘Türköz’ makarnalık buğday, ‘Ayrancı’ arpa, ‘Özer’ tritikale çeşitleri geliştirildi.
Bahri Dağdaş Arsıulusal Zirai Araştırı Enstitüsü Müdürlüğünce 2020 yılında 6 nüsha kuraklığa dayanıklı kabil tescil ettirildi. Yağışsız şartlar amacıyla özel geliştirilen faziletkâr bol, efdal nitelikli ve su kullanma etkinliği faziletli bu çeşitlerin zürriyet çoğaltım ve icazet-kademeli yavru istihsal aşamaları bu yıl ortamında ve önümüzdeki yıllarda tamamlanacak.
Taner, 2021 yılında üreticiyle buluşturuldu
Yağışsız alanlarda de mevcut çeşitlere bakarak yüzdelik 15 elan faziletli artağan ve çokça nitelikli olan ‘Taner’ çeşidi 2021 yılında yetiştirici ile buluşturuldu. TAGEM Enstitülerince geliştirilen ve üretimi yapılan kuraklığa tolerantlı 30 ekmeklik buğday, 12 makarnalık buğday ve 19 rüşvet çeşidi bulunuyor.
Yer istihzar masrafları azalarak, girdiler düşüyor
Kuraklıkla mücadelede zümre ihya yanında koruyucu yerey el işi ve aracısız ekim uygulamalarının yaygınlaştırılması için dahi Bahri Dağdaş Arsıulusal Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünce ülke genelinde TAGEM ve FAO destekli projeler ve benzer uygulamalar yürütülüyor. Bu icraat ile üreticiler, yerey hazırlama masraflarını azaltarak girdilerini düşürürken, yerey işleyip parçalamadığından topraktaki nemi muhafaza ederek kuraklığın etkisini azaltmış oluyor. Yapılan çalışmalarla bu sistemi kullanan müstahsil sayısında ve doğrudan ekilen alanlarda artım gözleniyor.
Bakan Kirişci’den abuhava değişikliği ve yağışsızlık vurgusu
Konuyla ilişkin değerlendirmelerde kâin Ekincilik ve Orman Bakanı Birim Kirişci, abuhava değişikliği ve yağışsızlık meselesinin son yıllarda dünyanın yeryüzü şanlı ruzname konularından biri olduğuna dikkati çekti.
Kuraklıktan ortalık istihsal miktarlarında hep dünyada kayda değer düşmeler yaşanabildiğini belirten Kirişci, bu durumun dahi azık üretimini ve arzını sürdürülebilir yöntemlerle ele almayı çokça eleştiri aynı maslahat haline getirdiğini vurguladı.
Bunun amacıyla zirai üretim kaynakların verimliliğini ve sürdürülebilirliğini sağlayacak değme soy tedbiri ahzetmek zorunda olduklarının altını çizen Kirişci, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu konuda gelecek nesillere alın sorumluluğumuz vardır. O yüzden, abuhava değişikliğine alın azık güvenliğini sağlayacak tedbirler ahzetmek önemli önceliklerimiz arasına girmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı kendisine konuyu sürdürülebilirlik perspektifinden bilcümle boyutlarıyla ele alıyor ve çalışmalarımızı edimsel veriler ışığında şekillendiriyoruz. Arazi, su ve genetik kaynaklarımızın korunması, verimliliğin artırılması ve istihsal alanlarında su potansiyeline akıllıca im desenlerinin oluşturulması bu konudaki çalışmalarımızın asıl çerçevesini oluşturmaktadır. Kuraklığa dayanabilen türlerin geliştirilmesi bu çerçevede yürüttüğümüz sunu eleştiri konulardan biri. Bununla ilişik Ar-Ge çalışmalarımıza iri ehemmiyet veriyoruz. Islah ve susuzluk çalışmaları devam ettiği sürece bile konuyla ilgilendiren faaliyet özne eksiksiz Enstitülerimizce henüz iyi enva ülkemize kazandırılacaktır.” – ANKARA
