Ticaret Bakanı Mehmet Muş, CHP’nin, e-ticarete yönelik kanunun gâh maddelerinin iptali için Temel Mahkemesine (AYM) başvurmasına ait, “CHP grubunun milletvekillerinden, CHP grubundan Kanunuesasi Mahkemesine gidilmesi yönünde benzeri talebin olduğunu düşünmüyorum, kesinlikle düşünmüyorum. Bu yukarıdan gelen aynı ferman.” dedi.
Nazır Muş, Sabah Gazetesi yoluyla Ortahisar ilçesindeki tıpkısı otelde planlı Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi’ne katıldı.
Muş, moderatörlüğünü Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Fıkracı Gönül Güngör ile Sabahleyin Gazetesi Ankara Temsilcisi ve Köşe Yazarı Okan Müderrisoğlu’nun yaptığı programda soruları yanıtladı.
Vekil Muş, ihracat artışının devam ettiğini belirterek, “Ancak çoğalma oranı azalarak artıyor. İlk 6 taban baktığımız zaman yüzde 20’lerde olan artım oranımız ahir dönemlerde azalıyor. Söz Gelişi eylül ayındaki artma ayrımsız geçmiş senenin bir dönemine göre yüzde 9 iken ağustostaki artış tıpkı eski yılın aynı dönemine bakarak yüzdelik 13’tü. Orak Ayı yüzde 18’di, nedeniyle aşağıya akla yatkın aynı artım söz konusu. Artıyor ancak artıştaki o hızlı trendde aynı yavaşlama söz konusu. İhracatımızın yüzdelik 55’i Avrupa Birliği üyesi ülkelere ve Avrupa Birliği üyesi olmayan Avrupa ülkelerine. Yüzde 55’i. Zımnında buradaki müphemiyet, buradaki sükûnet ihtimalleri lüzumlu istemez pazardaki talebi yavaşlatıyor, bu bile bizi etkiliyor.” diye konuştu.
Uzak ülkeler stratejisini devreye soktuklarını anımsatan Muş, “Bu noktada bizim birliklerimiz, vekâlet kendisine teşviklerimiz, burada yapılacak olan ihracatlara daha aşkın olacak fakat bunların bile başında Amerika ve başka ülkeler geliyor. Ancak buralarda bile tıpkısı yavaşlama bahis konusu. Zımnında toptan anlamda talepte aynı azalmanın olduğunu görüyoruz. Fakat bizim 250 milyar dolarlık benzeri hedefimiz vardı. Bu hedefi yakalayacağımızı düşünüyoruz. Bu hedefte rastgele değişikliğe gitmedik. Bunu gerçekleştirebileceğimiz kanaatindeyiz, bunda eminiz.” ifadelerini kullandı.
Muş, enerjideki belirsizliğin, etkilerinin ne boyutta olacağının halen çokça kestirilemediğini anlatım ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Enerji fiyatlarının nereye gideceğiyle alakadar çokça korkulu benzeri ipham var. Özge taraftan bu nekahet ihtimalleri, nazik finansal kuruluşların bilançolarındaki bozulmalar, bunların etkilerinin ne boyutta olacağı, şu zaman söz misali iki bilinmeyenli, üç bilinmeyenli muadele meşhurdur bilirsiniz, burada çok bilinmeyenli denklem var. Zımnında çözümü konusunda kimsenin çıkıp bile bire bir öngörüde bulunamadığı tıpkısı ortamdayız. Hangi dünyanın şişman kuruluşları ne dünyanın cesim ekonomi kuruluşları tıpkısı öngörüde bulunamıyor şu dakika. Bu şartlar altında Türkiye hem iktisadi büyümesini benzeri taraftan sürdürmeye çalışıyor hem ihracatını artırmaya çalışıyor hem birlikte sabit anamal yatırımlarını yapmaya çalışıyor. Zımnında bu belirsizlikler bizi bildirme çok hırpalayan, bizi bildirme haddinden fazla yavaşlatan prensip. Diğerlerini tıpkı şekilde aşıyorsunuz ancak öngöremediğiniz ahit, gelecekle müntesip beklentileri tahmin edemediğiniz ahit bu sizin yatırımınızı da üretim planlamanızı bile tasarımlarınızı de gelişigüzel şeyinizi vuruyor. Akçe akışınızı etkiliyor, risk almanızı yavaşlatıyor. Zımnında biraz dahi içe kapanma yerinde kalıyorsunuz. Burada hakeza bir iş var.”
“Mukavemetli tıpkı zamanda değiliz”
Bu işten bütün ülkelerin etkilendiğini, hiçbir ülkenin etkilenmeme ihtimali olmadığını kaydeden Muş, şunları söyledi:
“Biz bunu arz beş altı etki ile atlatmanın düşüncesindeyiz. Stabil aynı durumda değiliz, onu söyleyeyim. 2000’lerin başında dünya stabildi, ağır sıklet dengeleri belliydi, hesaplı dengeler belliydi, o koşullar altında hep ticaretini, büyümesini, hesaplı faaliyetlerini gösteriyordu. Zaman geldiğimiz noktada yoğun dengeleri değişiyor, konuşu büyüklükler değişiyor, kazançlı güçler değişiyor, oynama var, konuşu dengelerde kaymalar var, nedeniyle bunun sarsıntılarının yaşandığı tıpkı dönemden geçiyoruz ve bu şartlar altında Türkiye bunları yapıyor. Bunun alelhusus bilinmesini isterim. Yoksa zorlu benzeri zamanda değiliz. Demin bazı bazı eleştiri yapıyor muhalefetten ihvan ama onları yapıyorken üstelik bu şartlar altında yönetildiğini mutlaka cemi vatandaşlarımızın bilmesini istiyorum.”
Vekil Muş, değerli ihracatı yüksekliği ve çelik ihracatındaki düşüşe ilgilendiren soruyu şöyle yanıtladı:
“Çelik fiyatlarında bir düşüş söz konusu ve icap istemez bizim rakamlarımıza birlikte yansımakta. Meseleye buradan benzemek geçişsiz çelikle alakadar. Bizim genel ihracatımızın içerisinde, ithalatımızın içerisinde yer yağı ve erke ve altını çıkarttığın devir zaten tığ çok veriyoruz. Altındaki artma niçin? Orada biz onu da inceledik, onu üstelik takip ediyoruz. Biz benzeri taraftan ithal yazar ayrımsız taraftan dış satım yapan aynı ülkeyiz. Yoksa bu yapılan ithalatın tıpkısı kısmı tekrar ihraç ediliyor, dahili işleme rejimi kapsamında geliyor bu. Bu kapsamda onu kapatıyoruz, orada aynı iş görmüyoruz. Ötekisi birlikte çöz taleple dayalı bire bir mesele. Yani içeride irade olduğu ant nedeniyle vatandaş alıyor, bunu tüketiyor, Türkiye’nin üretimi da kısaca 40 ton filan. Nedeniyle bu haddinden fazla mahdut Türkiye’nin çöz talebi amacıyla. Ne yapıyorsunuz, bunu haricen durdurmak yerinde kalıyorsunuz. Burada hakeza ayrımsız murat var şu dakika tıpkı vatandaşın tıpkısı eğilimi bahis konusu. Bu dahi icap istemez ithalat rakamlarını artırıyor.”
e-Ticaret kanunu
e-Ticaret kanununa destek veren CHP’nin, henüz sonraları muhtemelen maddeleri itibarıyla Kanunuesasi Mahkemesine başvurmasına ilgili görüşleri sorulan Muş, yaşanan sürecin haddinden fazla kırıcı, kendileri açısından çok şişman tıpkı fon kırıklığı olduğunu dile getirdi.
Muş, o zaman yalnız CHP değil, Meclis’teki milletvekillerin tamamının olumlu yönde fikir verdiğini belirterek, “Şu dakika hep dünya bu alanla müteallik ayrımsız ilaç arıyor, tıpkısı düzenleme yapmaya çalışıyor. Elektronik alandaki tıpkı yıl, konvansiyonel piyasadaki ilkokul seneye değer. Yani siz tıpkısı sene geç kalırsanız esasen alışılagelen anadan görme piyasada 5 sene kaybetmiş kabilinden oluyorsunuz. Zımnında tıpkı yılın, bire bir ayın birlikte çokça muhteşem olduğu tıpkısı şey ve hep düzenlenebilir, öngörülebilir ayrımsız düzenek kuruyordu. Elektronik ticaretin tamamını büyütüyor ancak piyasanın ayrımsız oyuncunun kontrolüne girmesine müsaade etmiyordu. Düzenleme bu ve kurallar yeniden muhtemelen, siz bir sürpriz ile karşılaşmayacaksınız, o kurallara göre bütçenizi, planlamanızı, raporlamanızı gelişigüzel şeyinizi planlayacaksınız ve gideceksiniz.” dedi.
“Peki itiraz ne?” sorusu üzerine Muş, şu değerlendirmede bulundu:
“Burada demincek CHP’ye baktığınız ahit toplumsal demokrat namına kendisini tanımlar. Esasen yapılan düzenlemeye iktisadi değerlendirme açısından baktığınız ant da yer çok onların bindi vermesi lazım kim verdiler. Bire Bir sefer haklarını doğrulama etmem gerekiyor. Fakat tığ tabiatıyla Anayasa Mahkemesine, sitesine baktık. 2 mahiye bir süre var, biliyorsunuz. Bunu elden bir numara ve ikinci öğür götürebilir kullanılmamış anayasamıza bakarak. Yani temel değişikliğinden sonra birinci ve ikinci tümen bunu Kanunuesasi Mahkemesine sevk hakkına topluluk ya birlikte 120 saylav bulacaksınız. Dolayısıyla tığ gitmeyeceğimize göre burada CHP devreye giriyor. Bu CHP grubunun milletvekillerinden, CHP grubundan Esas Mahkemesine gidilmesi yönünde bir talebin olduğunu düşünmüyorum, kesinlikle düşünmüyorum. Bu yukarıdan gelen tıpkı ferman. Takım değişmeyen almış zira baktığımız ahit 132 mebus imza atmış buna, CHP’nin 134 mebus var. Kemal Eş ve Bahir Eş’le alay malay 132’sinin imzası var. Dolayısıyla ayrımsız takım karar almış burada. Ben de grup başkanvekilliği yaptım, ayrımsız buyruk mevrut yukarıdan muhtemelen ve bu talimata istinaden CHP saylav bunu fırlatmak zorunda kalmışlar.”
Nazır Muş, moderatörün “Ki için, neye itiraz ediliyor?” sorusuna, “O soruları biz bile zül ediyoruz. Sizin aracılığınızla onları, mahsus Eksiksizlik Satış’in açıklaması gerekir diye niteleyerek düşünüyorum. Bunlar toplumun alçalma ettiği sorular. Neden, niçin, yani oy birliğiyle geçen aynı aranjman, kamuoyuna baktığınız devir oyuncular tarafından desteklenmiş, konvansiyonel perakendeciler eliyle destekleniyor, elektronik ticaretçiler tarafından destekleniyor, münasebet yerleri marifetiyle destekleniyor, sosyete yoluyla desteklenen bir düzenleme, yani burada ters benzeri format söz konusu değil.” ifadelerini kullandı.
“Burada tabiatıyla ilginç benzeri laf bile şu. İki mahiye bire bir sürenin dolmasına 3 aktarılma kaldığında 2 istida veriliyor ve esbabımucibe verilmiyor bunlar veriliyorken. Temel Mahkemesi iade ediyor bunları. 30 çevrim müddet veriyor, ‘Gerekçeyi verin.’ diyor.” ifadelerini kullanan Muş, itirazların müstacelen hazırlandığını düşündüğünü söyledi.
Muş, üçüncü dilekçenin akıbet dolaşma verildiğini ifade ederek, “İlk iki dilekçeyi da gölgede bırakacak şekilde, düzenlemenin kalbi diyebileceğimiz, hani köprülerde kilit taşı vardır ya o maddenin iptaline müteveccih üçüncü benzeri istida veriliyor ve bu husus olmazsa elhak düzenlemenin hiçbir anlamı kalmıyor. Hep o tekelleşmeyi, kartelleşmeyi engelleyen husus da o. Dolayısıyla ego siyaset kurumu adına çok üzüldüm. Yani görüş birliğiyle güzeşte bire bir düzenlemenin, siyasa kurumunun bu noktaya düşmesine üzüldüm. Milletvekilleri haddinden fazla edisyon duruma sokuldu. Yani ben CHP milletvekilinin bunu isteyerek götürdüğünü kesinlikle düşünmüyorum. Kırıcı tıpkı molekül.” dedi.
Süreci bekleyeceklerini dile getiren Muş, “Tığ tabii düzenlemeyi hazırlıyorken anayasanın mir hükmüdür, ‘Devlet tekelleşmeyi ve kartelleşmeyi gölge etmek üzere zaruri tedbirleri alır.’ diye niteleyerek bire bir anne buyruk var. Bunu azamet hükümete yüklüyor bu sorumluluğu. Dolayısıyla biz o sorumluluktan hareketle düzenlemeyi hazırladık. Temel Mahkemesinin değerlendirmesini bekleyeceğiz. Kanunuesasi Mahkemesinin değerlendirmesinden sonraları fakat ne yapacağımızı söyleyebilirim. Ihtimal Kanunuesasi Mahkemesi bunu reddedecek, bilemiyoruz hangi yapacağını. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesinin değerlendirmesini gördükten sonradan biz gerekli adımları atacağız. Ama yönetmeliği çıkartıp kanunu uygulamaya kesinlikle başlayacağız.” diyerek konuştu.
(Sürecek)
