Türkiye’dahi 1 Eylül’üstelik balık avı sezonunun başlamasıyla tezgahlar şenlendi, uzmanlar “rastgele ay bildirme fazla ne balık çıkıyorsa” onun tüketilmesini önerdi.
Üç tarafı denizlerle dönük Türkiye’de yeryüzü fazla avcılığı yapılan balık türleri ortada hamsi, pelit, istavrit ve tavuk balığı vadi alıyor.
Protein değeri faziletli balığın sene süresince tüketilmesi önerilirken, bahir balıklarının içeriğindeki Omega 3 yağ asitlerinin sunu ensesi kalın olduğu dönemin ise şita mevsimi olduğu vurgulanıyor.
Karadeniz Ustalık Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Dr. Akademisyen Ömerhan Durrani, AA muhabirine, Türkiye’nin balık çeşitliliği açısından ensesi kalın bire bir devlet olduğunu söyledi.
Marmara Denizi’nde 200, Veli Denizi’nde 300, Karadeniz’bile ise 247 balık çeşidinin yaşadığını tamlayan Durrani, en aşkın çeşitliliğin ise 500 balık türünün ifade edildiği Akdeniz’de bulunduğunu ifade etti.
Durrani, Türkiye’da her zaman dinç balık bulunduğunu, yeryüzü çok avlanan türlerin başında hamsi, palamut, istavrit ve mezgitin geldiğini vurguladı.
Yılın bu döneminde farklı balıklara nazaran palamut ve istavritin elan mübarek miktarda olduğunu tabir fail Durrani, ilerleyici dönemde üstelik hamsi avına geçileceğini dile getirdi.
Durrani, tüketicilere, seçme ayda bildirme aşkın hangi balık çıkıyorsa onu tüketmelerini önererek, bu dönemde palamudun lezzetli olduğunu anlattı.
Türkiye’de adam başı averaj almanak balık tüketiminin tahminî 6 kilogram olduğunu belirten Durrani, “Bu tutar, ümranlı ülkelere göre 4 bitirme, birkaç mütekâmil ülkelere bakarak 2 hatim azdır. Bunun sebebinin de Türkiye’dahi halkımızın gailesiz balık tüketimini yeğleme etmesinden kaynaklandığını düşünüyorum. İşlenmiş im haddinden fazla yeğleme edilmiyor.” dedi.
Durrani, tüketicilere, içerdiği Omega 3 yağlarının azalmaması amacıyla sivri kızartma yapmamalarını tavsiye mektubu ederek, “Bence aşırı kızartma balığın yer yüce olan Omega 3 yağlarını azaltıyor, onu kaybediyor. Onun adına balık, fırın ve buharda pişirme haşlama kabil yöntemlerle henüz dosdoğru şekilde hazırlanabilir.” diye niteleyerek konuştu.
“Ekimin ortalarına akla yatkın yağlanacak palamudun ızgarası iyicene evet”
Trabzon’da işletme sahibi Erşan Yılmayan, sezonun sivri avcılığı açısından artımlı devam ettiğini söyledi.
Palamudun yavaş yavaş yağlanmaya başladığını, mezgitin ağırlığının arttığını tamlayan Yılmayan, istavritin de bollaştığını tabir etti.
Yılmayan, palamudun verimli mübarek tüketilmesi müstelzim balıklardan biri olduğunu dile getirerek, “Tatminkâr bir balıktır ve bayağı dahi büyüdü, imdi kiloya ulaşmaya başladı. 900 gram, 1 kiloluk olan de var. Şu anda varken vatandaşın verimli bereketli tüketmesi lazım çünkü ayrımsız kamer sonradan sivri bu büyüklüğünde eli nimetli gayrimümkün ayrıca ne olacağı galiba olmaz bakarsın ferda bir anda kesilir, kaybolur.” dedi.
Erşan Yılmayan, şunları söyledi:
“Bu ayda palamut yenir. İstavrit ve lüfer bile var. Tavuk Balığı 12 ayda birlikte peki amma bu ayda irileşmeye başladı. Bu aydan sonra ise hamsi başlayacak. ‘Hamsi kendiliğinden başka hiçbir balığı sattırmaz.’ derler. Hamsi bereketli olunca dahi umum balıkların fiyatı düşer çünkü hamsiden apayrı balık satılmaz bizde. Hamsi çıktığı andan itibaren sair balıklar kenarda bekler, fiyatları üstelik aşağıya dirimlik, o birlikte benzeri bolluk getirir. Hamsiden sonraları istavrit, barbun çıkıyor. Sivri amacıyla ‘Bu mevsimde biraz kabak evet.’ derler. Zımnında birlikte bu mevsimde genişlik güzel şekilde yapacağınız kızartmasıdır amma almaşık ararsanız ekşilisi da bizim yöremizde çokça meşhurdur. Tıpkısı balıkla 3-4 kişiyi doyurabilirsiniz sebzeli yaptığınız devir. Ekimin ortalarına akla yatkın yağlanacaktır, ızgarası bile çok iyicene peki amma ‘Şimdi gril aşındırmak istiyorum.’ diyorsan likit yağla marine edip ızgara yapılabilir. Mezgitin sunu bol pişirme usulü ise kızartmadır. Çıtlama dediğimiz, tereyağında suyunu çektirerek pişirirseniz o üstelik adamakıllı peki. Buğlama ise daha nazik, şişko balıklara reva.”
Yılmaz, yılın bu döneminde irileşen mezgitin herkesin favorisi, reddetmeyeceği balık çeşidi olduğunu dile getirdi.
“Sunma lezzetli balık, sunu girintisiz çıkıntısız yoldan pişirilendir”
Balığın, kişinin zevkine göre kızartma, buğulama ve fırınlama yöntemiyle dümdüz evet de göveri ve bahar katılarak pişirilebileceğini anlatan Yılmaz, “Bildirme içimli balık, en sade yoldan pişirilendir. Balığı girintisiz çıkıntısız pişirdiğiniz antlaşma lezzetini alırsınız ve zevkli yersiniz. Sos yapılan balıklar var ama balığı hangi kadar girintisiz çıkıntısız, katıksız pişirirseniz o kadar lezzetli yenir.” diyerek konuştu.
Erşan Yılmaz, Türkiye’üstelik sene boyu canlı balık bulmanın olanaklı olduğuna bel ederek, sülale ve şubatta bundan sonra hamsi, istavrit, tavuk balığı, barbun çıktığını söyledi.
Martta bu balıklara izmaritin eklendiğini dile getiren Yılmaz, april ve mayısta yeniden tavuk balığı, barbun ve istavrit olduğunu, haziranda ise barbunun daha bile arttığını belirtti.
Yılmayan, orak ayı ve ağustosta izmaritin çoğaldığını, eylülde av sezonunun başlamasıyla dahi palamudun çıktığını, ekimde bu balığa lüferin eklendiğini antrparantez istavrit, barbun, tavuk balığı ve koruyucu avlandığını dile getirdi.
Kasım ve aralıkta avlanan balıklara tirsinin ilave olduğunu tabir eden Yılmaz, palamudun ise daha çok bu dönemde çok beş altı görüldüğünü belirtti.
Yılmaz, yıl boyunca avlanan balık çeşidinin saydıklarıyla vabeste olmadığını fakat cirim itibarıyla piyasada satılanlara bakarak bir iki olduğunu sözlerine ekledi.
