Erke ve Elbette Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “O işletmemizde, tıpkısı uçaklarda olduğu gibi yağız kutumuz var. O anne büyüklüğünde gerçekleşen yekpare ölçümler, aşağıdaki ve yukarıdaki görevlilerin arasındaki gelişigüzel tuhaf telsiz ve telefon konuşması araç altında. Arz ufak bire bir ihmal varsa gereği yapılacak.” dedi.

Amasra’daki beyaz zehir kazası üzerine TBMM Genel Kurulu’nu bilgilendiren Dönmez, Sayıştay’ın bulguları ortada birlikte düz düzlük “Kurum Degaj Yönergesi”hangi uyma edildiğini söyledi.

2022 yılında Say ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı İş denetçilerince, hava iş yerlerinde 26 denetleme yapıldığını belirten Dönmez, bu denetimlerin 4’ünün Amasra Taşkömürü İşletme Müessesinde yapıldığının bilgisini verdi.

Bakan Dönmez, “Bakanlığımıza bağlı, Beyaz Zehir ve Yer Yağı İşleri Umumi Müdürlüğü görevlilerince, hava iş yerlerinde 45 denetleme işlenmiş, bunun 7’si Taşkömürü İşletme Müessesinin meydan şeş hareket yerlerinde gerçekleşmiştir. Sayıştay Raporlarında düzlük düz hususlarla ilişik adına, gerçekte denetime yetkili olan MAPEG denetçileri ile Emek ve Sosyal Düzenlilik Bakanlığı aksiyon sağlığı ve güvenliği denetçileri marifetiyle, değme tespitte birlikte bulunulmamıştır.” ifadelerini kullandı.

-“bahis konusu anlatım kusurlu”

Kazanın olduğu dolaşma, Sayıştay Raporlarındaki ifadelerin çarpıtıldığını belirten Dönmez, şu ifadeleri kullandı:

“Kömürün içerisindeki metan gazı miktarı, ‘çalışılan ortamdaki havada metan gazı belirleme edildi’ şeklinde bile önceleme edildi. bahis konusu anlatım yanlıştır. Kömürün içerisindeki metan miktarı ile ocaktaki havalandırma içerisindeki bataklık gazı oranı birbirinden farklıdır. Grizu patlamaları, kömürdeki metan miktarı değil, ortamdaki bataklık gazı yüzdesiyle ilgilidir. Adı güzeşte raporlar, TBMM KİT Komisyonunda üstelik görüşülmüş, ibra üstelik edilmiştir.”

“Genişlik ufak bire bir ihmal varsa gereği yapılacak”

Acun genelinde planlı madencilik faaliyetlerinin tıpkı çoğunda, perforaj ve patlatma yönteminin kullanıldığını söyleyen Dönmez, Türkiye’üstelik minimal seviyede, işin gereği namına, teknik düzenlemelere uyma edilerek, delme ve patlatma işleminin yapıldığını kaydetti.

“Eroin ocağının patlayacağına” müteveccih iddialara ilişkin de Dönmez, şu ifadeleri kullandı:

“Vadi altı cemi iş alanları ve methal sorti havalarında, metan, oksijen, karbondioksit, yalım ve hava hızı ölçümleri ile 24 saat süresince sürekli izlenmekte, bilgiler birlikte kayıt altına alınmaktadır. O işletmemizde, benzeri uçaklarda olduğu kabilinden kişmiri kutumuz var. O ana kadar gerçekleşen yekpare ölçümler, aşağıdaki ve yukarıdaki görevlilerin arasındaki değme zümre telsiz ve telefon konuşması araç altında. Bunların kâffesi birlikte incelemeye ve denetime bağımlı olacak. Hiçbir endişeniz olmasın. Genişlik ufak tıpkısı boşlama varsa gereği yapılacak.”

Havadaki bataklık gazı gazı oranının yüzdelik 5 ila yüzde 15 olması halinde, arz ufak ayrımsız alaz ve aynı ısı kaynağına temas etmesiyle grizu patlamasının meydana geldiğini kaydeden Dönmez, eroin hisse senedi yerlerinde hareket sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre ortamda yüzde 1 oranında metan bulunması durumunda, patlatma yapılmadığını söyledi.

Ortamda yüzde 1,5 metan varsa itimat gayeli elektriklerin kesildiğini kaydeden Dönmez, yüzdelik 2 metan bulunması durumunda ise madencilerin çalışma ortamından boşaltma edildiği bilgisini verdi.

-“Eksper ve denetçiler olayı aydınlığa kavuşturacak”

Doğal Gaz strateji sensörlerinin, ortamdaki gaz belli başlı değerlerin üzerine çıktığında sesli ve aydın uyarı verdiğini kaydeden Dönmez, şu ifadeleri kullandı:

“TTK Amasra Müessesine kurulan sensörlerle bataklık gazı oranı yüzde 1,5 değerine ulaştığında hem Merkezi Gaz izleme sisteminde hem dahi düz altındaki sistemde zerrin çırağ yanmakta ve ünlü ikaz vermektedir. Akabinde Merkezi Gaz İzleme Birimi tarafından ilişkin birimler şipşak telefonla bilgilendirilip bütün takibe alınmaktadır. Kazadan geçmiş son kayıtlar incelendiğinde ortamdaki metan gazı oranı ilk 1,5 seviyesine ulaşmış, saat 18.05 sularında ve inanma gayeli faaliyet kesilmiştir. Serencam araç havadaki metan oranı yüzde 1,69 adına ölçüldüğünü göstermektedir. 18.09’dan sonradan pusat alınmadı. Merkezi doğal gaz takip istasyonunda ölçüm bu. Bütün birimler, bilirkişiler bu değerleri bir tane tek değerlendirecek. Uzman ve denetçiler olayı aydınlığa kavuşturacak.”

“Madenci kardeşlerimizin evlatları bizim emanetimizdir”

Kaza sonrası yapılacak ödemelerden bahseden Dönmez, AFAD, TTK, Türk-hisse senedi Sendikası, Ferdi Kaymakamlık Sigortası, Emek ve Içtimai Asayiş Bakanlığı ile Familya ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız aracılığıyla can başı toplamda 1,5 milyon liranın üzerinde ifa yapılacağını kaydetti. Dönmez, söz konusu ödemelere birlikte başlandığını söyledi.

Kazanın meydana geldiği geçmiş andan itibaren devletin bilcümle imkanlarıyla Bartın’bile olduğunu vurgulayan Dönmez, “Afiyet Bakanlığımız 15 UMKE timi, 262 personel, 51 ambulans, 2 uçak cankurtaran ile kazazedelerin geçmiş afiyet müdahalesini ve hastanelere sevkini gerçekleştirmiştir. Öte yandan, şehitlerimizin ailelerine ödemeler başladı. Proses genişlik kısa sürede tamamlanacaktır. Şehitlerimizin emaneti bizimdir. Madenci kardeşlerimizin evlatları bizim emanetimizdir. Yetişek, esenlik, gelişim bulma kabil müstelzim rastgele cins desteği kendilerine vereceğiz.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’deki madencilik sektörüne ait ilçe istatistiklerini da paylaşan Dönmez, şöyle konuştu:

“Türkiye geneli beniâdem gelişim kazaları ve çığır hastalıklarında madencilik sektörünün payı 1990 yılında yüzde 35,4 iken bu azamet, yapılan iyileştirmelerle 2010’birlikte yüzdelik 10’un altına gerilemiş ancak Soma ve Ermenek kazaları sonrası bu azamet 2014’te yüzdelik 23’e yükselmiştir. İyileştirmelere yönelik yapılan mevzuat düzenlemeleri, maden işletmelerinde yapılan ISG yatırımları ve yapılan denetimlerle 2021 yılında yüzde 5,2’ye gerilemiştir.”

Mavera yandan bazı CHP milletvekilleri, kürsüde brifing yaptığı sırada Dönmez’e, “incizap ten” şeklinde tepki gösterdi.

(Bitti)