Balaban Kavim Meclisi, Sakarya Meydan Muharebesi’nın kazanılmasından bilahare Başkomutan Mustafa Kemal Vakur’ya, 19 Ilkgüz 1921’birlikte kanunla “Icmal” (Mareşal) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’de bulunduğu tam, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Temmuz 1919 gecesi yaptığı telgraf görüşmesinde, resmi memuriyetine serencam verildiği bildirildi.

Mustafa Kemal Ağırbaşlı bile Harbiye Nezareti’ne ve Melik’a, “resmi vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden çekilme ettiğini” bildiren telgraf gönderdi. Tek mertebe sahibi olmayan Mustafa Kemal, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde Mustafa Eksiksizlik’e Kavim Meclisi, 5 Ağustos 1921’de “Başkumandanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’de kazanılmasının ardından, Günindi Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Vakarlı ile Genelkurmay Başkanı Fevzi (Hissetmek) Rabıtalı, cepheden, “Edirne Mebu akarsu İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Eylül 1921’de gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Kemal’e “Müşirlik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi akseptans etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Ağırbaşlı’ya “Müşir” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli çivi diğer olaylar

19 Eylül

1575- Hükümdar III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı vasıtasıyla 1580’bile yıktırıldı.

1893- Kullanılmamış Zelanda kolonisi, kadınlara fikir hakkı tanıyan evvel budun oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’üstelik avrat hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Kemal Ağır’ya, “Müşir” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Şimal Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya katılma çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Çarkıt başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Albeni Yollarının Antalya adlı uçağı Isparta haklı düştü, 154 sevimli hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’da meydana mevrut 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden çok yaşama öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Azade Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile topluluk halinde böke oldu.

2010- 95 sene aradan sonradan ilk kez tıpkısı günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ritüel yapıldı.

2012 – Numan Kurtulmuş’un genel başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (BAŞMAKLIK Fırka) yabansı kongrede feshedildi.

2017- Birleşmiş Milel Mülteciler Erdemli Komiserliği, Yemen’birlikte cidal nedeniyle evlerini tecezzi fail kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Uluslararası Havayolları (PIA), 22 yıl aranın ardından Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a önce arızi seferini gerçekleştirdi.

20 Ilkgüz

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 sevimli ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün dahi isteğiyle Türkiye’nin evvel suret ve statü müzesi açıldı.

1946- Matbuat Kanunu TBMM’de kabul edildi.

1985- Halk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, bestekâr ve ozan Psikoloji Su, 73 yaşında ölüm etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.

1992- Bağımsız Gündem gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’üstelik öldürüldü.

1992- Gazeteci yazar İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’birlikte yer yağı anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, benzeri konsorsiyum oluşturdu.

2011- Yargıda sesli ve görüntülü rapor dönemi başladı. Duruşma zımnında gönderme ve nakillerin yer organ indirilmesini amaçlayan Ceza Muhakemesinde Curcunalı ve Görüntü Enformatik Sisteminin Kullanılması Karşı Talimatname yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere verilen “seyircisiz maç cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Itimat Genel Müdürlüğünün Dikmen’deki polis güçleri evine roketli saldırış düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli bilgi adamları, fiber gözlükçü ağda ayrımsız yerden diğerine bilgiyi, fiziksel temas madde üstüne yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Temaşa ve beyaz perde sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında ahiret yolculuğu etti.

2020- Rasim Öztekin, Harp Okulu Cemil Topuzlu Kemiksiz Hava Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, güldürü geleneğinin nişanesi adına kabul edilen Kel Hasan Efendi’nin kavuğunu, Oran Çoruh’a devretti.

21 Ilkgüz

1903- İlk kovboy filmi Kit Carson’un prömiyeri KÖLE’de yapıldı.

1932- Esirgeme-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Yöntemsiz Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk televizyon fen programı BBC’dahi yayımlandı.

1943- Çizer Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin geçmiş fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Tekellüm tarihçisi Tahsin Sili öldü.

1975- Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında vefat etti.

1980- Orgeneral Haydar Kesin, Şevket Başkanı Genel Sekreteri oldu. Bir periyot Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Beyaz Perde yönetmeni ve kameraman Ertem Eğilmez, 60 yaşında memat etti.

2000- Gazeteci edip Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca’de yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üstünde ürün kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’dahi 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’birlikte bire bir camiye düzenlenen intihar saldırısında 54 kişi hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Insan-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan muhacir teknesinin batması sonucu 204 güç hayatını kaybetti. Yola çıkarken birçok kişiyi taşıdığı tanınmayan teknede bulunan 164 birey kurtarıldı.

2017- ÇAKER, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda yıldırı örgütü PKK/PYD ile akıntı ika teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda yıldırı örgütüyle bir safta saha almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’üstelik meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 kişi öldü, yıkılan binaların enkazından 52 yaşama kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi monitör kanalında ilk defa tıpkı karı spiker esas haber bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını zımnında Türkiye’bile mart ayından bu yana merbut olan okullar, anaokulu ve ilkokul 1’inci sınıflarda karşı karşıya terbiye için kapılarını açtı.

2021- Japonya’de 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “ateş parçası yer nemli ikiz” namına Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Ilkgüz

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Güç Melik Dürüst öldü.

1792- Fransa’üstelik cumhuriyet ilan edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını ilan etti.

1919- Türkiye İşçi ve Fellah Sosyalist Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, edip, maestro Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Bili Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile BENDE arasındaki geçmiş telefon kablo hattı yöntemince açıldı.

1964- Içtimai Demokrat Fırka kuruldu.

1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Eş Koraltan, Rüştü Erdelhun, Sadık Yatağan ve Nedim Ökmen’i sağlık sorunları nedeniyle affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Orak Ayı 1985’te batan Greenpeace’e ait “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız gizli servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye vurdumduymaz göndermeye değişmeyen verdi.

2000- Hükûmet, Kopenhag Kriterleri ile paralel âdem hakları raporunu akseptans etti.

2001- Besteci ve müzik yorumcusu Fikret Kızılok, kalp hastalığı nedeniyle otama gördüğü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’bile ahiret yolculuğu etti.

2007- Beyaz Perde oyuncusu Ali Eksiksizlik Asıliskender, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Temsil sanatçısı Hadi Çaman, İstanbul’bile kaldığı özel bakımevinde 65 yaşında mevt etti.

2011- Tuğamiral Ulu Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Devir, albaylar Sencer Baskın ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Çokluk Çağlar, “Varyos Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Kabine, Türkiye Petrolleri Laedri Ortaklığı’na KKTC bahir izin alanlarında yer yağı ve gaz taharri ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen ARPALIK Parti’nin Genel Başkanı Numan Kurtulmuş, Körfez Kurultay Merkezi’nde planlı İstanbul İl Başkanlığı Danışma Meclisi ve Iştirak Toplantısı’nda DOĞRU Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’dahi planlı 3. İslami Dayanışma Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü altın kalkmak üzere mecmu 103 madalyayla 5’inci tam bitirdi.

2015- Alman makine üreticisi Volkswagen, dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın çıkarma testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı diremek için tahminî 6,5 bilyon avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu ayrımsız balıkçı teknesinin batması sonucu 22 yaşama hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakır, doping nedeniyle Türkiye Atletizm Federasyonu Sıkı Oturmuş aracılığıyla hayat boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Konuşma Şişman Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Eylül

1856- İzmir- Görgülü hattı demir yolu imtiyazı, benzeri İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Ekim 1950’bile dolacaktı. Ancak hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası muazzez Sigmund Freud, Londra’birlikte öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla kanlı katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Gün Doğusu Almanya polisi, 400 kişiyi ESIR ajanı kalkmak iddiasıyla tutukladı.

1996- Kanunuesasi Mahkemesi, Türk Ukubet Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına dokunulmazlık tanıyan maddesini fesih etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Dünya Supersport Şampiyonası’nın 12. basamak yarışı Portekiz koşusunu ikinci sırada tamamlayarak sezonun bitmesine tıpkı yarışma kaldığında şampiyonluğunu car etti.

2016- Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları sulh anlaşmasını düşünce birliğiyle akseptans etti.

2017- Irak ve Suriye’ye sınır dışı operasyon izni üzerine hükümete sunulan yetkinin tıpkısı yıl daha uzatılmasına ilişkin Başbakanlık tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda kabul edildi.

2018- Slovakya’bile gerçekleştirilen Dünya Çoluk Çocuk Güreş Şampiyonası’nda Milli sporcu Arif Ilgi, serbest biçem 86 kiloda altın madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antik Kenti’nden yıllar evvel çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilişkin bin 800 almanak antika taş adak yazıtı, Ekin ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 sene sonra İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilgili uçakla yeniden Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Millî Tiyatrosu’nda 30 sene aradan bilahare yeniden film gösterimi yapıldı. Payitaht Mogadişu’daki temaşa, çöz savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk defa seyircilerini ağırladı.

24 Ilkgüz

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Harbi yazboz tahtası çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’bile Mütedeyyin mültecileri haiz tren, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Faziletkâr Adalet Divanı kuruldu.

1973- Şilili ozan Pablo Neruda, Santiago’da öldü.

1996- Türk tekellüm müziği sanatçısı “Danışma Güneşi” Anlaklı Müren, 24 Eylül 1996’dahi TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı program sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası mevcut eski Çekicilik Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

2013- Pakistan’ın cenup ve güneybatısında meydana mevrut 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 güç öldü, 619 dirilik yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın ilk haset Mina’birlikte şeytan hakaret sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara bakarak 769 yaşama hayatını kaybetti, 934 can üstelik yaralandı fakat İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden fazla olduğunu istikbal sürdü.

2017- Almanya’üstelik genel seçimin galibi yüzde 33 ile Nasrani Irtibat partileri olurken, ötede sağcı halkçı AFD ilk kez Federal Meclise girdi.

2021- Aydınlık’ın Didim ilçesindeki antik şehir Miletos’ta yürütülen hafriyat çalışmalarında, 2 bin 400 sene öncesine ait, dönemin içtimai yapısına bakarak itidalli statüdeki insanların kullandığı düşünülen iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca ünlü Brezilyalı roman ve güfteci Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen serencam kitabını olimpiyat şampiyonu milli sportmen Mete Gazoz’a adadı.

25 Ilkgüz

1396- Sebep Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam cezası edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne cidal ilan etti.

1925- İstanbul’bile, tulumbacı teşkilatı hesabına çağdaş motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’bile geniş çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’üstelik tutuklu kâin 3. Cumhur Reisi Heybet Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, gözcü mülazım eliyle kurtarıldı.

1974- Selen adamları, spreylerin ozon tabakasını fesih ettiği üzerine uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Ululuk Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un dirim öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin evvel avrat büyükelçisi Çımbar Dinçmen, Amsterdam’bile görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Sigar Fabrikası İstanbul’bile açıldı.

2005- “Sunma Hareketli Ahali Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora aday olan Burdur’de 20 bin 328 güç dernekevi “Teke Zortlatması” oyununu tıpkı anda oynadı.

2011- Perge Antika Kenti’nden kaçırılan “Şaşkın Herakles” heykeli, 31 yıl bilahare ABD’den, Başbakanlık uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine konfirmasyon edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya köy muhtarı yönetimi, 1 Familya 2012 tarihinden itibaren cümle Katalonya bölgesinde sevir güreşlerini yasakladı.

2012- Türk halk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’de otama gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında yıldırı örgütü mensuplarının da bulunduğu 18 vakfedilmiş ve hükümlü tünel kazarak kaçma etti.

2017- Irak Kürt Lehçe Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya marjinal bulunan, BM, KÖLE ve Türkiye koyulmak için bir nice ülkenin alın çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en üst kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, tıpkı asırdan fazla süreyle federal hükümet namına yönettiği yatılı kilise okullarında meydana mevrut suistimaller nedeniyle ilk defa defo diledi.