Konya’bile peyk vericisiyle 3 yıldır strateji edilen “Yörük” adlı bozkır kartalı, tıpkısı haftada Itidalli Afrika ülkesi Çad’a ulaştı.
Ekincilik ve Orman Bakanlığı Doğa Dulda ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Aşılanmamış Hayatı Ofis Başkanlığı Ekincilik ve Orman Uzmanı Dr. Burak Tatar, AA muhabirine, ” Türkiye’deki Nesli Acı Altındaki Türler İçin Gösteri Planlarının Hazırlanması, Uygulanması ve İzlenmesi Projesi”nin Kasaba, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Umumi Müdürlüğü koordinasyonunda, Tabiat Himaye ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yürütüldüğünü söyledi.
Yaban hayatı biyoloğu Tatar, 2020’den bu yana sürdürülen projenin yardımcı yöneticiliğini üstlendiğini belirterek, çalışmanın natür esirgeme açısından çokça eke olduğunu vurguladı.
8 türde 50’nin üzerinde kuş strateji ediliyor
Proje kapsamında nesli od altında olan türlerle ilişik çalışmaya başladıklarını anlatan Tatar, şunları söyledi:
“Tepeli Tarla Kuşu pelikan, şah kartalı, yılan kartalı, bozkır kartalı, turna, leylek, altın delicesine ve yağız kerkes gibi türlere verici takıyoruz. Sonuç 6-7 yıldır bu türleri vericilerle izlem yazar, yaşam alanlarını belirliyoruz. ‘Nereler korunursa bu popülasyonları koruyabiliriz?’ bunu çıkartmaya çalışıyoruz. Göç eden çeşitler amacıyla göç yollarını ve konakladıkları alanları belirliyoruz. Verici taktığımız 8 türde 50’nin üstünde bireyi takip ediyoruz. Genişlik teferruatlı sürekli strateji ettiğimiz kuş turna. Tıpkı turnayı 6 yıl izleme ettik. Genişlik detaylı mesafe mezuniyet edeni bozkır kartalı. Bozkır kartalları, Orta Afrika’ya, Çad, Etiyopya ve Kamerun’a kafile ediyor.”
İzledikleri kartal kuluçkada 3 çocuk çıkardı
Donör takılması için kuşun yavru olması gerektiğine dikkati çeken Tatar, “Yeni yumurtadan çıkma beş altı haftalık tıpkı bireyi aldık. Verici taktık ve bunu 3 sene boyunca izlem ettik. Üç yıl süresince bu fert Çad’a gitti geldi. Temas kış süresince gine ayrımsız bölgeye gitti geldi. Üçüncü yıl sonunda donör taktığımız alanın doğruca yuvasını yaptı. Hayvanın yuvasını görüşme ettik ve baktık ki kuluçkaya yatmış. Buradan üstelik 3 yavru imdi. Bu yavrulardan de ikisine donör takmıştık ama maalesef yavruları çok yaşamadı.” diyerek konuştu.
Saatte 60 kilometre hızda, 2 bin metre yüksekte uçmuş
“Yörük” adını verdikleri ve 3 sene boyunca izledikleri step kartalının Konya’dan Afrika’ya barhana güzergahını enstantane izleme ettiklerini anlatan Tatar, şunları kaydetti:
“Konya’dan çıktıktan sonra Karaman, Adana ve Hatay Belen Boğazı’ndan aşağıya iniyor. Suriye, Lübnan, İsrail ve Mısır’a geldikten sonradan bile daha güneye akilane yönelerek Sudan ve Çad taraflarına gidiyor. Dönüşü birlikte tıpkı rota üzerinden sağlıyor. Yılda tıpkı azimet-ahit oluyor. Güzün güneye kafile ediyorlar, mart-april civarında da esasen geliyor. Yaptığımız tespitlerde 50-60 kilometre çabukça gidebildiğini gördük. Bu yolculuğu genellikle bire bir hafta sürüyor diyebiliriz. Hoppadak karaların üzerinde oluşan hamam albeni akımları vardır. Böyle termal çekicilik akımlarını yakalayınca kuş, döne döne yükselir. Kısaca 2 kilometre yüksekliğe çıktıktan sonra kendini bırakır ve on paralık angıç çırpmaksızın kestirmece 50-60 kilometre gidebilir. Yörük’ü, şu anda Çad taraflarında, takip etmeye devam ediyoruz.”
Tatar, göçün temelinde azık bulma ihtiyacının olduğunu, şita şartlarının tagaddi konusunda aksi etkisinden dolayı hayvanların uygun ortamlara gittiğini sözlerine ekledi.
