Erke ve Bittabi Kaynaklar Icra Vekili Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin öz sunu güvenliğini sağlarken Avrupa’nın üstelik erke arz güvenliğini sağlayıcı uluslararası projelerde eleştiri rol oynadığını belirterek, katıksız gazın bollaşmasının enerji yeryüzü güvenliği için eleştiri olduğunu bildirdi.
Avrupa Asayiş ve İş Birliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi (AGİT PA) bünyesinde düzlük alan İpek Yolu Grubu’nun “Akse Zamanlarında Enerji ve Azık Güvenliğinin Temini üzere Bağlantılığın Güçlendirilmesi” mevzulu 4. Uluslararası Parlamenterler Konferansı, TBMM aile sahipliğinde Bakırköy’birlikte aynı otelde yapıldı.
Bayraktar, konferansın “Sürdürülebilir Belde ve Kalkınma amacıyla Erke Güvenliği” başlıklı panelindeki konuşmasında, bugünkü jeopolitik krizin öncesinde bile erke sektöründe daralma ve donuk aynı proses yaşandığını ve bu daralmanın arkasında tahavvül sürecinin getirdiği zorlukların olduğunu anlattı.
Dünyanın taşıl yakıtlardan uzaklaşarak bunların yerini yenilenebilir erke kaynaklarının aldığı ayrımsız yöne akıllıca debi ettiğine dikkati calip Bayraktar, “Jeopolitik gelişmeler bu süreci daha stabil hale getirdi. Dünyanın birincil enerji ihtiyacının yüzde 80’i müstehase yakıtlardan geliyor ve biz buradan 2050’dahi karbon ruhsuz aynı dünya ekonomisine akla yatkın gitmeye çalışıyoruz. Bu inkılap sürecinde politikalardaki iniş çıkışlar erke sektöründeki oyunculara, piyasaya az çok tuhaf ve farklı sinyaller veriyor.” diye niteleyerek konuştu.
Bayraktar, global yer yağı talebinin günlük 100 milyon varil seviyesinde olduğunu anımsatarak, bu talebi bloke etmek için yılda 400-600 bilyon dolar arası envestisman gerektiğini anlatım etti.
Petrolün geleceğinin olmadığının zar edildiği ayrımsız dünyada bu alanlara yatırım gelmesinin berenarı tehlikeli olduğunu aktaran Bayraktar, şöyle konuştu:
“Salgının getirdiği murat daralması da yatırımları yavaşlattı ve yatırım yapılmayan alanlarda en daraldı. Bir zamanda, kömürün baştan doğuşuna tanık oluyoruz. Bu nedenle, bu dönüşüm hikayesinin akilane şekilde dizayn edilmemesi ve bu dönüşümü sağlayacak politikaların kararlılıkla uygulanamamasının birlikte jeopolitik gelişmeler birlikte (erke krizini) tırmandırır hale getiriyor. Tığ, bu tahavvül politikalarının daha hesaplı şekilde oluşturulmasını dilek ediyoruz.”
Bayraktar, Türkiye’nin enerji inkılap sürecinde ise yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, çekirdeksel, doğal gaz ve hidrojen görünmek amacıyla 4 esas unsurun kayran aldığını söyledi.
Türkiye’nin 6 ayrımlı borazan hattından doğal gaz tedbir ettiği bilgisini veren Bayraktar, bu hatların 3’ünün Rusya, 2’sinin Azerbaycan ve birinin üstelik İran’dan geldiğini söyledi.
Bayraktar, Türkiye’nin bölgede kaynakları olan ülkelerin çabukça hepsinden borazan hattıyla doğal gaz hazırlık ettiğini belirterek, “Mecmu mevcut arsıulusal projelerde ve gelecekteki projelerde olmazsa gayrimümkün yiyecek politik buyuru ve istikrar. Bu nedenle, Trans Küçük Asya Gaz Boru Yolu (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) örneklerini veriyorum. Şarki Akdeniz gazının Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya iletilmesi konusu sorulduğunda bunun için izlenmesi gereken formülün TANAP ve TAP’ta gizli olduğunu söylüyorum.” diyerek konuştu.
Bu projelerin öncelikle Türkiye ve Azerbaycan liderlerinin kuma iradesi ve diğer ülkelerin bile destekleriyle ortaya konulduğunu nâkil Bayraktar, Avrupa’ya TAP ile tahminî 12 bilyon metreküp doğal gaz hazırlık edildiğini bildirdi.
Bayraktar, Türkiye’nin kendi yer güvenliğini tedbir ederken Avrupa’nın en güvenliğine da katkı sağladığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin Akdeniz’deki faaliyetleri tamamıyla doğal gaz ve enerji piyasalarının benzeri zarureti adına yaptığımız aktiviteler. Orada bulanacak gelişigüzel gazın, Karadeniz’birlikte olduğu kabilinden, Türkiye’nin ve Türkiye üzerinden Avrupa’nın bildirme güvenliğinin sağlanması ve gazın bollaşması anlamında çok balaban katkısı olacağını düşünüyorum. Gazın kategorik bollaşması gerekiyor.”
“Türkiye’nin yenilenebilir enerjideki emre hazır kapasitesi artmaya bitmeme edecek”
Erke Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Komutan Yardımcısı Hacı Şanlı Ulutaş, enerji sunma güvenliğinin “selis ve sürdürülebilir” olması gerektiğini dile getirdi.
Yenilenebilir erke kaynaklarının bu kapsamda elan eleştiri hale geldiğini anlatım fail Ulutaş, Türkiye’nin yenilenebilir enerjideki emre hazır kapasitesini artırmaya devam edeceğini ve bu süreci melez ve ambarlama uygulamalarıyla güçlendireceğini kaydetti.
“Avrupa’yı sert tıpkı şita bekliyor”
TANAP Umumi Müdürü Saltuk Düzyol ise enerji krizinin nedenlerinden birinin envestisman eksikliği olduğunu, petrol ve gaz alanındaki yatırımların aynı süredir ticari bankaların bu format projeleri akçalanmış etmeme kararının bile etkisiyle düştüğünü anlattı.
Avrupa’nın erke krizini azaltmak için Rusya’dan azalttığı gaz ithalatını değişik alternatiflerden arzı artırarak kapatmaya çalıştığını söyleyen Düzyol, “Bu çok kolay kapatılabilecek üzere görünmüyor. Albeni tahminlerine göre üstelik Avrupa’yı çokça kaba ayrımsız şita bekliyor. Bu nedenle, Avrupa üzere hele düşünülmesi gereken aynı dolaşma.” değerlendirmesinde bulundu.
