Tarihi Tophane’da asırlık saat aksamadan işliyor

Bursa’nın simgesi olan Tophane’deki kulede yer alan 400 kiloluk yüzyıllık saat, önceki günkü kadar çalışmaya başladı

500 parçalık yüzyıllık saat, yırtıkça ellerde yeniden sahn buldu

Sultan 2. Abdülhamid döneminin saati, 30 yıl aradan sonra yeniden çalışmaya başladı

BURSA – Padişah 2. Abdülhamid’in kara tahta çıkışının 29’uncu yıldönümü olan 31 Ağustos 1905’te törenle açılan Bursa Tophane’deki saat kulesinde kâin fakat akıbet 30 yıldır çalışmadığı için etkisiz halde duran asırlık saat, aslına akla yatkın olarak restore edildi. Yüzyıllık saatin 500’e mail parçasını tek tek söküp onaran, sakat parçaları aslına akla yatkın olarak yeniden üreten Saat Restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal’ın ellerinde yeniden sahn bulan kısaca 400 kiloluk asırlık saat, tarihi saat kulesi önüne hususi olarak yapılan pencere bir kabinde çalışır vaziyette sergilenmeye başladı.

Tarihi ve kültürel bırakıt yatırımları ile Bursa’nın UNESCO Acun Mirası Listesi’nde saha almasını sağlayan yeniden Bursa’nın 2022 Türk Dünyası Ekin Başkenti olmasına öncülük eden Bursa Büyükşehir Belediyesi, tarihi tıpkısı hazineyi elan dönme yüzüne çıkardı. Osmanlı Devleti’nin kurucuları Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin da bulunduğu tarihi Tophane Meydanı’nda mevcut saat kulesinin yaklaşık 30 yıldır çalışmayan, aylak haldeki özgün saati, Büyükşehir Belediyesi marifetiyle restore ettirildi.

Büyükşehir devrede

Bursa’üstelik 100 yılı aşkın zamandır kentin bildirme hakim noktasında tarihe şehadet eden saatin, restorasyonuna revan proses; Bilcümle Saatçi İşadamları Derneği Başkanı ve Pırlant Saatçilik Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Akpınar’ın 2016 yılında kulenin tıpkısı köşesinde tembel halde duran saat mekanizmasını görmesi ile başladı. Akpınar, tarihi saatin baştan çalışabilir ağıl getirilebilmesi amacıyla Belçika’üstelik işlek, saatçiliğin ana vatanı olan Fransa, Almanya ve İsviçre kabilinden ülkelerde saat borsalarına katılıp, birçok müze ve özel koleksiyonda tetkikat işleyen saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile temasa geçti. Belçika’dan gelip, adeta hurda görünümündeki mekanizmayı cihannüma ortamında inceleyici Yurtdakal, Belçika’ya döndükten 2 sene sonra kökten tıpkı kararla Bursa’ya yerleşti ve Nadir Saat atölyesini kurdu. Bu tam TÜSAD Başkanı Hayrettin Akpınar üstelik tarihi saatin restore edilmesi için Büyükşehir Belediye Reisi Alinur Eskişehir Taşı ile temasa geçti. Tarihi mekanizmanın restore edilip, meşgul vaziyette meydandaki özel bire bir kabinde sergilenmesi fikrini destekleyen Başbuğ Aktaş, çalışmaların hemen başlatılmasını istedi.

500 zerre biricik biricik söküldü

Uzmanlık alanı tarihi mekanik saatler, barometreler ve herhangi bir soy tarihi devir takdir enstrümanları olan Fatih Serhat Yurtdakal saatin, 19’uncu yüzyılın başında faaliyete başlayıp, 20’nci yüzyılın ortasına büyüklüğünde üretim özne Fransız şirketi “Bailly-Comte” eliyle yapım edildiğini belirledi. Tamir edilemediği üzere 1990’lı yıllarda sökülen sistem hesabına elektrikli bir makine takılırken, senelerce kulenin ortamında kaderine ayrılma edilen tarihi mekanizmayı atölyesine getiren Yurtdakal, iki sene önceki tamirat ve restorasyona başladı. Yurtdakal, 500’ü çok parçadan oluşan saatin cemi parçalarını söküp, adeta iğne oyası kabilinden iri tıpkısı titizce çalıştı. Yarım Yamalak olan sarkaç, kelebek debriyajlar, kâh manivela kolları ve bazen dişliler, orijinaline akıllıca adına yeniden üretildi, arızalı ve yenik parçaların bakımı yapıldı. Arz kıytırık ayrıntısına kadar sökülüp, restore edilen saatin kadranı sıfırdan imal edildi. Saatin, düğü olan rakamları esasen Osmanlı döneminde yemeden içmeden saat kadranlarında makbul Türk rakamları yerine kadranda yerini aldı.

Tarihi sarih sergileniyor

Tarihi kule içinde zamana yenik sakıt fakat Saat Restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal’ın ellerinde baştan maltalık bulan asırlık saat, kulenin önüne yapılan hususi ayrımsız cam kabin ortamında sergilenmeye başladı. Saat başı, saatler kadar gong araklayıcı çanı ile Bursalıları asırlar öncesine götürücü saat, manuel adına 24 saatte tıpkısı kuruluyor ve akreple yelkovanın yarışı 100 sene öncesinde olduğu gibi baştan bitmeme ediyor.

Emeklerimize değdi

Türkiye’nin ayrımlı illerinde cihannüma saatlere yeniden hanay veren serencam olarak Bursa’nın Yenişehir ilçesindeki tarihi saati otantik haliyle meşgul duruma getiren Fatih Serhat Yurtdakal, Tophane’deki saatin restorasyonu sürecinin TÜSAD Başkanı Hayrettin Akpınar’ın gayretleriyle başlatıldığını ve Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Eskişehir Taşı’ın da süreci yakından izlem ettiğini söyledi. Tophane’deki saatin dönemindeki saatlere bakarak elan ağdalı olduğunu belirten Yurtdakal, “Saat, çeyrekleri, nakıs saatleri ve saat başlarını ter özelliğine ehil. Gelişigüzel biri 60 kilogram olan 2 ağırlığı var. “Remontage égalite” denilen yani 10 saniyede benzeri kurulum işleyen tıpkı sisteme cemaat. Yenileme öncesi saat haddinden fazla güçsüz ve keder durumdaydı, daima korozyona uğramıştı. Fire olan parçaları imal ettik. 500’ü çok parçayı bir tane yegâne söküp, onarımını ve bakımını yaptık. İlk günkü özgün haline mülaki saatin sergilenmesi da bence çok kebir. O tıpkı saat olarak cihannüma içindeki kabinde misyonunu tamamladı ve demincek tarihi açıkça sergilenerek, kentin tanıtımına ulama sağlıyor. Sıkıcı tıpkı emek oldu fakat emeklerimize değdi” dedi.

Zamanı bilakis çeviren site

Tophane Saat Kulesi’nin restorasyonundan bölgedeki düzlük aranjman çalışmalarına kadar temas aşamayı yakından strateji fail Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Denizköpüğü bile TÜSAD Başkanı Hayrettin Akpınar ve Saat Restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile iki sene geçmiş başlattıkları süreci başarıyla tamamladıklarını söyledi. kimi vakit atölyedeki yenileme süreçlerini rüyet imkanı da bulduğunu belirten Başbuğ Lüle Taşı, “Tarihi zenginliği ile zamanı bilakis çeviren kent olan Bursa’mızda hiç adsız ayrımsız değeri daha dönem yüzüne çıkardık. Bu saat Yunan işgali özellikle başlamak amacıyla kavi çokça tarihi olaya şehadet etmiş ancak bozulunca yapılamadığı amacıyla sökülüp, kule içre kaderine tecezzi edilmiş. TÜSAD Başkanımız konuyu anlattığında yoz haddinden fazla heyecanlandım. Bu değerin kentimize kazandırılması amacıyla gerekenin yapılmasını istedim. Saat Restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal’ın nazik gayretleriyle birlikte tarihi saat yeniden çalışır duruma geldi. Kulenin önünde sergiliyoruz. Vatandaşlarımız hem zamanı öğreniyor hem birlikte 100 sene öncesinin teknolojisiyle yapılan mekanizmanın nasıl çalıştığını gözlemleyebiliyor. Başta restoratörümüz görünmek üzere emeği geçenlere teşekkür ediyorum” diye konuştu.