Sudan ordusu, askeri kurumların birleştirilmesi ve intihabat yapılana büyüklüğünde sivil tıpkı hükümetin kurulmasına kat açacak politik sürece ve çerçeve anlaşmaya olan bağlılığını yineledi.
Kargaşa Sözcüsü Nebil Abdullah, yaptığı açıklamada, “Silahlı kuvvetler ve liderleri, bitmeme fail siyasi sürece, askeri kurumların birleştirilmesine ve seçimler yapılana büyüklüğünde sivil bire bir hükümetin kurulmasına misil açan, çerçeve anlaşmada üstünde mutabakata varılan hususlara kesin yerine mecbur kalacak.” ifadesini kullandı.
Ülkedeki düzenlilik durumunu çıkarmak için encümen kurulacak
Sudan Ferman Konseyi Başkanı ve Kalabalık Komutanı Orgeneral Abdulfettah umum-Senet ile yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu’nun, ülkedeki güvenlik durumunu fehmetmek için uyumlu kuvvetler ve silahlı hareketlerden oluşan eş ayrımsız düzenlilik komitesi kurmaya değişmeyen verdiği belirtildi.
Irade Konseyinden yapılan açıklamaya bakarak, Senet ve Dagalu, Konsey Başkanı’nın başşehir Hartum’daki konutunda bire bir araya geldi.
Üzerinde anlaşmaya varılan düzenlemelerle siyasal sürecin ilerlemesi konusunun ele alındığı görüşmede, ülkedeki siyasal ve güvenlik durumu gözden geçirildi.
İki askeri şef, ülkedeki düzenlilik durumunu çakmak üzere tınlamalı kuvvetler, ilişik ihtişam kurumları ve hazar anlaşmasını imzalayan silahlı hareketlerden oluşan ortak benzeri asayiş komitesi oluşturmaya karar verdi.
Hisse Senedi ve Dagalu arasındaki anlaşmazlıklar
Geçen haftalarda yerel basındaki haberlerde, Hüccet ve Dagalu ortada “çerçeve barışma” ve Dagalu’nun komutanı olduğu Acul Destek Kuvvetlerinin (HDK) orduya entegrasyonuna ait kâh anlaşmazlıklar olduğu yönünde iddialar vardı.
Dagalu’nun politik sürece mevcut siyasal güçlerle devam edilmesini desteklediği söylenirken, Hüccet’ın daha aşkın siyasal gücün katılmasını ve sivil tabanın genişletilmesini desteklediği encam sürülüyor.
Hüccet, 17 Şubat’ta “Ordunun kumanda kademesi, Sudan’ın sorunlarını çözeceğine inanarak çerçeve anlaşmayı destekledi fakat kalabalık, anlaşmada (milis kırıcı) Hızlı Bindi Kuvvetlerinin orduya bütünleşmiş edilmesini şart koştu. Anlaşmayı, içerisinde askerler üzere mehabetli bire bir husus olduğu amacıyla kabul ettik. Bu, Aceleci Bindi Kuvvetlerinin orduya bütünleşmiş edilmesidir.” ifadelerini kullanmıştı.
Dagalu birlikte 19 Şubat’ta, şunları kaydetmişti:
“HDK namına bizler, kararlaştırılan takvime bakarak tek kalabalık ilkesine ilgilendiren çerçeve anlaşmada belirtilenlere bağlıyız. Askeri teşkilatı geliştirip modernize edecek, etkinliğini artıracak ve siyasetten, ekonomiden tamamen uzaklaştıracak şekilde güvenlik ve askeri düzelti süreçlerine karışma olmaya kararlıyız. HDK, silahlı kuvvetlerin bir destekçisi ve yardımcısı namına oluşturuldu ve HDK kanununda onun ordunun tıpkısı parçası olduğu belirtildi. Vatanı müzaheret etmek için silahlı kuvvetlerle aynı hendekte savaştık. Onlara katiyen hainlik etmeyeceğiz.”
Dagalu, 8 Mart’ta “Orduyla anlaşmazlığın olması mümkün değil. Bizim anlaşmazlığımız, iktidara yapışanlarladır.” demişti.
16 aydır süren politik krizin hal çabaları
Siyasi süreç, kalaba komutanı Abdulfettah halk-Senet’ın alışılmadık çözme ilanıyla sivil yönetime el koyduğu 25 Teşrinievvel 2021’deki askeri darbeden bu yana süren idare krizini çözmeyi amaçlıyor.
5 Çatlak 2022’de, siyasal krizin sona erdirilmesi üzere askerle “çerçeve sözleşme”yı imzalayan sivil güçler, 8 Ocak’ta bulunan siyasal sürecin yıpranmamış intikal dönemine istinatgâh hazırlayacak ve tarafları nihai anlaşmaya götürecek akıbet aşamasını başlatmıştı.
Nihai geçim; doğruluk, güvenlik ve askeri düzeltme, barışın sağlanması, çarkıt rejimin izlerini ortadan kaldırma ve Doğu Sudan meselesi görünmek amacıyla 5 esas konuyu kapsıyor.
“Çerçeve geçim”nın öne sâdır hükümleri beyninde 2 sene sürecek intikal döneminin başlaması, ağız ağıza sivil tıpkısı hükümetin kurulması ve ordunun iktidardan uzaklaştırılması yer alıyor.
