Elazığlı ve Tuncelili besiciler, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ton başına 5 bin 250 TL namına açıkladığı arpa as fiyatını protesto etti. Elazığ’daki TMO uğrunda toplanan besiciler namına açıklama eden Şavak-Der Başkanı Naim Doğan, açıklanan rüşvet satma fiyatının üreticinin beklentilerinin haddinden fazla uzağında olduğunu, taşımalık gideri ile titrem başına 6 bin lirayı aştığını belirterek, hayvancılık sektörünün finiş noktasına geldiğini söyledi.
Elazığlı ve Tuncelili besiciler, bugün Elazığ’daki TMO uğrunda basın açıklaması yaptı. Besiciler, 5 bin 250 TL yerine açıklanan rüşvet mir fiyatının yüksek olduğunu ve bu konuda devletten destek beklediklerini rapor etti.
“KRİZ VE ALIM GÜCÜNDEKİ TENAKUS DİKKATE ALINMADAN BELİRLENMİŞTİR”
Şavak-Der Başkanı Naim Doğan, şunları söyledi:
“Bizler Tunceli ve Elazığ ilinde hayvancılıkla uğraşan çiftçileriz. Bilindiği amacıyla 17.10.2022 tarihinde Yer Mahsulleri Ofisi tarafından 2022-2023 rüşvet satış fiyatı 5 bin 250 TL olarak afişe, aşağı efsanevi başına mahiye 18 liralık atılmak amacıyla dağıtımların yapılacağı belirtilmiştir. Açıklanan rüşvet fiyatına nakliyeleri da eklediğimizde, önümüze titrem başına 6 bin TL’yi geçecek olan bire bir tabela çıkmaktadır. Öncelikle yayımlamak gerekir kim açıklayan rüşvet satış bedeli, üreticinin beklentilerini karşılamanın çokça uzağında olup, üreticinin konkre durumunu, hayvancılık sektörünün yaşadığı krizi ve üreticilerin çekicilik gücünde meydana gelen azalmayı dikkate almadan belirlenmiştir. Güzeşte seneye göre Yazıhane arpa satış bedeli kısaca yüzde 40 artmış, buna rağmen küçükbaş hayvan satış fiyatları ise güzeşte seneye göre değiş göstermemiş, peynir ve tıpkısı hayvansal ürünlerin fiyatında ise mütezayit maliyetler karşısında akıllıca bire bir denk artışı yapılmamıştır. Hayvancılık sektörü finiş noktasına gelmiştir. Müstahsil adına ağızotu, rüşvet, saman fiyatlarındaki fahiş artıştan ortalık birçoğumuz hayvanımızı kıymak zorunda kalmakta olup, kâh üreticiler ise efsanevi sayısını kısıntı yoluna gitmektedirler.
“HAYVANCILIKTA YAŞANAN SIKINTILAR TARIM VE GIDA SEKTÖRÜNÜ DE ETKİLİYOR”
Yeryüzü kalın karşılaştığımız ülkü ise artan ağızotu, saman ve özellikle bile rüşvet fiyatlarıdır. Yetiştirici namına bizler, TMO eliyle yapılacak arpa dağıtımından yağlık yaz aylarında yerel üreticiden dahi arpa temini için gidemedik. Çünkü hepimizin beklentisi, rüşvet koca fiyatının akla yatkın seviyede olacağı yönündeydi. Fakat denetimsiz, kontrolsüz başıboş piyasa fiyatları referans alınarak 5 bin 250 TL fiyatının belirlenmesi, hakkaniyete aykırı olduğu gibi, üreticinin halihazırda yaşadığı kazançlı sıkıntıyı daha üstelik derinleştirecektir. Zira elden arpa, saman, yem fiyatları değil, tılsım taşımalık ve plato kira parası birlikte dokunaklı oranda artmıştır. Unutulmamalıdır kim hayvancılık sektöründe yaşanan sıkıntılı süreç vakit kaybetmeden tığ üreticileri etkilememekte, tarım ve gıda sektörünü dahi etkilemektedir. Bu durumdan kaynaklı küsurat yemleme, arpa fiyatlarına bundan sonra ‘dur’ denilmelidir. Elhak iki yıldır yöremizde yaşanan kuraklıktan dünya vahim güçlük yaşıyoruz. Teşrinievvel ayının sonlarına gelmemize rağmen hayvanımızı yayladan kışlaklara getiremiyoruz. Bu durumdan kaynaklı hem hayvanlarımız telef olmakta hem de sevimsiz açıktan muhit hayvanlarımız, çobanlarımız ve bizler kıygın olmaktayız. Tığ, üreticiler namına açıkladığımız nedenlerden ekolojik ortam taleplerimizin dikkate alınmasını istiyoruz.”
“ÜRETİCİYE DESTEK OLUN”
Naim Doğan ise besicilerin taleplerini şöyle açıkladı:
“17 Ekim’bile müdürlüğünüz aracılığıyla açıklayan arpa as fiyatının akıllıcasına seviyeye çekilmesini, arpa satma fiyatının tayin sürecine üreticinin de katılmasını sağlayan mekanizmaların oluşturulmasını, kontrolsüz benzeri şekilde mütebeddil ve küsurat ağızotu, arpa, saman fiyatları ile ait denetimlerin sıklıkla yapılmasını, 2 ayda tıpkısı değil, herhangi bir ay tınlamalı olarak arpa satışının yapılmasını, arpa dağıtımının efsanevi sayısı gözetilerek ve hayvanın dimdik beslenmesini gözetecek miktarda yapılmasını; rüşvet, saman komutan fiyatlarıyla işletilecek takvim hususunda üreticinin bilgilendirilmesini ve değme yıl eylül ayı başına büyüklüğünde sürecin tamamlanarak fiyatların açıklanmasını murat ediyoruz. Son yerine, Bakanlığa, TMO Umumi Müdürlüğü’hangi ve ilgili umum kurumlara buradan sesleniyoruz. Üreticinin sesini duyun. Yetiştirici adına bizler, tükenme noktasına geldik. Yemleme, arpa fiyatlarını derhal indirin ve üreticiye bindi olun.”
“BİZ HAYVANLARIMIZA BAKAMAYACAĞIZ”
Tunceli Pertek’te aktif Konsept Aktemur ise küçükbaş efsanevi fiyatının büyükbaş hayvan fiyatının gerisinde kaldığını ve bu durumun Cumhuriyet tarihinde yepyeni tıpkı boyut oluğunu söyledi. Süt fiyatlarının önünün kesildiğini, tıpkısı durumun deri fiyatlarında üstelik geçmek istendiğini tabir fail Aktemur, şunları söyledi:
“Tunceli Pertek’te küçükbaş hayvancılıkla uğraşıyorum. Zaman burada Yerey Mahsulleri Ofisi’nin önüne gelmemizin sebebi, rüşvet fiyatlarının çokça pahalı olması. Sabık sene arpa 2 bin 200 TL, bu yıl ise 5 bin 250 liralık. Artı mahiye tıpkı masraf elan üzerine ati. Bu şekilde olduğu ahit tığ hayvanlarımıza bakamayacağız. Arpa alamıyoruz. Bu bile besicilerimiz üzere yük olacaktır. Tığ, deri üretimi yapıyoruz, süt üretimi yapıyoruz. Sütün önün kesmişler. ‘Benzen yükselmesin’ diyorlar, pahalılık yükselecekmiş. daha çok etin da 92 liradan önünü kesmişler. Buğulanmış savak etleri de kuzu eti ile ayrımsız değere gelmiş. Bugüne büyüklüğünde Cumhuriyet Altını tarihinde hiçbir ant sığır etleri kuzu etinin önünde olmamıştı. Zaman dana kesimi 107 lira, kuzu eti 92 teklik. Biz, bunları akıllıca bulmuyoruz.
“ENFLASYON YÜKSELMESİN DİYE ENFLASYONU BİZİM CEBİMİZE KOYMUŞLAR”
Küçükbaş seçme antlaşma 10-15 lira üstünde oluyordu ve bizi kurtarıyordu. Şimdi enflasyon yükselmesin diye niteleyerek bu şekilde yapılan, nezaret eliyle, bu aplikasyon makul ayrımsız uygulama değildir. Para Şişkinliği yükselmesin diyerek enflasyonu bizim cebimize koymuşlar. Pahalilik cebimizde geziyor. Bizim herhangi bir şeyimizi aldılar. Tığ dahi buna değer bekliyorduk ki bakanlık da bizim elimizi algı, özlük cebine koyacak. Zaman Toprak Mahsulleri Ofisi’nin bize akla yatkın arpa vermesini bekliyorduk. Alamıyoruz. Bugün bu şartlarda benim ürünümün önünü kesmişsin, ben meydan değerinin içerisinde alamıyorum. Ama bunun karşılığında sattığım ürünün de önünü kesmişsin. Ego satamıyorum ense fiyata. Bu şekilde olduğu ant ben elbette geçineceğim? Bu şekilde olduğu zaman üreticiler kuşkusuz yaşayacak? Buna baktığınız zaman neyi gösteriyor? Bu şekilde giderse hayvancılık bitecek. Ferda haddinden fazla geç olacak, bugün bize topluluk çıksınlar. Zaman biz, yetiştirici kendisine yaylalardan, köylerden buraya yetişme amacımız budur. Bize cemaat çıksınlar.
“20 DEVIR İÇİNDE ARPA FİYATLARI 7 BİN 200 LİRAYA ÇIKTI”
Verdikleri arpa fiyatları, bundan bir kamer öncesinde azade piyasada 6 bin 300-6 bin 400 liraya satılıyordu. Ne olduysa bu 20 çevrim içerisinde rüşvet 7 bin 200 liraya çıktı, benzeri ay olmadan. Sonradan vekillik açıklama yaptı. ‘Biz, piyasanın yüzde 20 altında rüşvet satacağız’ diye. Aynı kamer içerisinde hangi değişti dahi bu rüşvet fiyatı 7 bin 200 liraya imdi? Daha geçmiş 6 bin 400 liradan, bundan 2 kamer evvel arpaları vermiş olsaydı, yüzdelik 20 indirim yapmış olsaydı 4 bin liraya vermiş olacaktı, bizim ihtiyaçlarımızı beş altı dahi olsa karşılayacaktı. Bugünün şartlarına baktığımız ahit biz, bu şekilde hayvancılık yapamayız. Biz, paketlemek yemeyecek miyiz? Biz, gayrı vatandaşlar gibi peynir, yağ, çökelek alıyoruz. Kendi ürettiklerimizin dışında makarna, ebebulguru almayacak mıyız? Çarşıda oturup tıpkısı boduç çay içmeyecek miyiz? Biz, çocuklarımızı evlendirmeyecek miyiz? Çocuklar okula gidiyor. Bire Bir çocuğun masrafı hangi büyüklüğünde? Bu amal akıllıca değildir. Bu şekilde devletimizin bize ehil çıkması, hükümetimizin yanımızda olmasını istiyoruz. Bu şekilde giderse hayvancılık bitecek.”
“EKİM AYININ SONUNA GELDİK AMA BESİCİ HALA YAYLADAN KÖYÜNE DÖNEMEDİ”
Ailesi ile gelişigüzel yıllardır besicilikle uğraşan, tıpkı zamanda birlikte avukat yerine çalıştığını söyleyen Sinan Duygusal ise rüşvet fiyatlarında 4 bin lira gibi aynı beklentinin oluşturulduğunu, ancak açıklayan rakamın beklentilerin uzak olduğunu söyledi. Sinan Duygusal, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ailemle yıllardan beri hayvancılık sektöründe uğraşmaktayız, ancak 2 yıldır çokça sakil ayrımsız sektörel krize karşı karşıyayız. Bu hem dünyada olan kazançlı krizden kaynaklı hem üstelik özellikle özelde hayvancılık sektörünün yaşadığı sıkıntılarla ilgili. Haddinden Fazla cüzi oranda yem, arpa ve saman fiyatlarının artışı bahis konusu oldu. Bu süreçlerde hiçbir şekilde üreticinin kazandığını düşünmüyoruz. Biz, bu üzere durumlarda üreticinin görüşü ve fikrinin alınarak da bu kararların belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ancak baktığımız antlaşma, alelhusus son açıklayan rüşvet fiyatları ile ilgilendiren yetiştirici çok çetin tıpkısı kıygınlık yaşıyor. 6 bin TL’nin üzerine sabık ton başı arpa fiyatları açıklandı. İnsanlarımız bu konuda çok çetin mağduriyet yaşıyorlar. Alelhusus 2 yıldır yaşanan çokça bunaltıcı ayrımsız kuraklık var. Bölgede bu kuraklıktan etraf üreticimiz ekstradan mağdur durumda. Ilk Teşrin ayının sonları geldi, bibi üreticilerimizin ayrımsız kısmı yaylalarda. Rüşvet fiyatları, ağızotu fiyatları, saman fiyatları erdemli olduğu için üreticiler hayvanlarını besleyemiyor. Hala soğukta, keder başlarında, erdemli rakımlı dağlardan hala dönemediler. Halbuki seçme sene ilkgüz ayı itibariyle köylere dönüşler olurdu. Son Teşrin ayı yaklaştı ancak buna karşın üreticimiz bibi faziletli dağlarda hayvancılık faaliyeti yürütmeye çalışıyor.
“SEKTÖRDE KAZANAN ÜRETİCİ DEĞİL, TÜCCAR VE SERMAYE ODAKLARI”
Bu şekilde devletin dahi desteklemesi gerekiyor. Hem bindi alımları noktasında hem taşımalık desteği üzerine olması gerekiyor. Ağızotu, arpa satış fiyatı üzerine üreticinin desteklenmesi gerekiyor. Çünkü hayvancılık sektörü, çabucak hayvancılık sektörü ile vabeste benzeri alanda değil. Tıpkısı zamanda azık, tarım sektörünü bile ilgili aynı düz. Bakıyorsunuz, üreticimiz 35-36 liradan peynir satmış ama zaman gayda peynirin kilosu 170-180 liraya markette satılıyor. Bu durumdan kaynaklı namına bile asıl namına kazanan tecimen kesimi, resülmal odakları. Ama düzentileme veren; fiziksel, maddesel, manevi namına yıpranan üreticimiz bu süreçte maalesef temel mağdur konumunda.
“TARIM BAKANLIĞI VE TMO SÜRECE ELAN CİDDİYETLİ YAKLAŞSIN”
Tığ, özellikle Tarım Bakanlığı’nın bu konuda, Toprak Mahsulleri Ofisi Umumi Müdürlüğü’nün elan ciddiyetle ayrımsız şekilde bu sürece yaklaşmasını istiyoruz. Aslında kamuoyunda ümit, rüşvet fiyatlarının 4 bin TL olacağı yönündeydi. Bu ümit ihtimal de şuurlu benzeri şekilde oluşturuldu. Amma insanlar, şu anda 6 bin liraya raci riskli tıpkı açıklama yaptılar. Bunlardan kaynaklı bir nice herif, çoğu eş hayvanın sattı. Iri koyun evet üstelik çoğu mevlit yapabilecek koyun, hayvan mezbahalarında kesildi. Böyle benzeri resim ortaya çıktı. Tığ, bu durumdan kaynaklı namına sesimizi duyurması amacıyla bu matbuat toplantısını yaptık.”
