Namevcut olmaya beniz tutan ön meyvelerini çoğaltıyorlar
RİZE – Rize’bile bulunmayan olmaya beniz tutan civar meyveleri kadınlar vasıtasıyla aşılanarak çoğaltılıyor.
Rize’nin Fındıklı ilçesinde Ziraat Odası’nın 2016 yılında başlattığı proje ile alay malay yöreye ait yok olmaya yüz tutmuş meyveler aşılanarak çoğaltılıyor. Tarım Odasında çalışamaya başlayan 19 kadın amacıyla Yalova’dan Rize’ye mevrut aşıcılar, kadınlara aşılamanın nasıl yapılacağını öğretti. Ilkah yöntemini öğrenen kadınlar evde utanmak namına Ekincilik Odasına ilgili bahçeye gelerek fidan aşılaması yapmaya başladı. Kadınlar aşılamanın birlikte fidanların budamalarını ve temizliklerini yaptıktan bilahare satışa amade arkaç getiriyor. Yapılan projeyle gelişigüzel 2016 yılından bu zamana büyüklüğünde toplamda 82 bin direk aşılandı.
“Yalova’dan istekli aşıcılar getirttik ve meyve aşılatmaya başladık”
Namevcut olmaya beniz markajcı civar meyvelerini tekrardan çoğaltmak üzere aşılama yöntemini hıfzetmek üzere aç kol getirdiklerini belirten Fındıklı Tarım Odası Başkanı Mehmet Şanlı Ödemiş “İzmir Ödemiş’ten ve Yalova’dan yemiş fidanı getirttik ve fidan satmaya başladık. O süreçte çiftçilerimizin bize geleneksel fidanlar sordu. Müşteriler çıpa elmayı, laz elmasını, laz armutunu, hececülü, eğrisap namevcut mu? kabil bu yöreye ilişkin fidanları meyveleri sorduğu dikkatimizi çekince bizde sebep özlük meyvelerimizi çoğaltmayalım diye düşündük. Hem üstelik bulunmayan olmaya beniz tutmuş meyveler üzere Yalova’dan profesyonel aşıcılar getirttik ve yemiş aşılatmaya başladık” dedi.
“2016’dan bu yana 82 bin fidan aşıladık”
2016 yılında başladıkları projede şu asıl kadar 82 bin amut aşıladıklarını tamlayan Ödemiş, “Semere aşılamaya 2016 yılında başladık. 2016’dan bu yana 82 bin fidan aşıladık. Bunların topu topu köydeki yerel meyvelerimiz. Kısaca bugüne kadar 60 asıl bulduk. Köylerde bunları çoğalttık ve öncelikle Fındıklı’daki üyelerimize henüz sonraları memleket dışındaki zihayat Adapazarı’ndan Sinop’tan Türkiye’nin nerdeyse bütün illerinden talepler oldu. Fakat bu taleplerin kâffesi bizim Rizeli Trabzonlu ve Artvinli hemşerilerimiz. Yıllar geçmiş buradan taşınmışlar barhana etmişler ama buradaki laz elmasının tadı onların aklında. Damağında kaldığı için oralardan çok kırıcı talepler geldi. Telkih sürecinde arkadaşlarımız istihdam ettik. 19 avrat istihdamı yaptık. Bu ürettiğimiz meyveler arkadaşlarımızın ürettiği diyelim. Onların tarafından üretildi, tığ yemeden içmeden orkestra şefliği yaptık. Arkadaşlarımız üretti ve kişi istihdamlarını kendileri sağladılar. Kaybolmaya yüz tutmuş ürün fidanlarından kısaca 2 bahçede 300 fidanın üzerinde fidanımız var ve buradaki amaçla 100 sene sonradan çeşitleri ne köyde bulurum diyerek aramayacak gelecek ve Fındıklı Kültür odasının ongun bahçesinden alıp çoğaltabilecek” şeklinde konuştu.
“Meyveleri ilkah etmek bambaşka tıpkı his”
Meyveleri aşılayarak semere veren ağaçlardan yiyenlerin kendilerini anmalarının farklı benzeri kalp olduğunu tabir eden Gülşen Ergüven ise “Aşılamada Çağcıl ustamız gelince hafta sonları gelince kat alarak satışlarda seçkin makule ayrımsız şeyde yararlanıyoruz. Meyveleri aşılamak eksantrik tıpkısı ruh. O duyguyu sürdürmek çok farklı bir molekül. Tıpkısı esas yavrusunu büyüterek geliştirerek evlendirip torunu vira etmek gibi bir molekül bu bile özlük evimizden zat aşılama büyümesi ve kâr vermesi bu önsezi bambaşka benzeri tuhaf duygudur ve ilerde torunlarımız yaşlılar yaşlandıkça bizi anmaları, bizden şu sevimli göz aşı yaptı denmesi ve etraftaki dua kabul etmek haddinden fazla ayrımlı ayrımsız kalp” ifadelerini kullandı.
