TRAKYA özellikle koyulmak için gün çiçeği tarlalarında balaban zarara illet olan ‘çayır tırtılı’ Üsküdar’daki Çamlıca Parkı’nda birlikte görüldü.
Parkı bürüme fail tırtıllar bitkilere zarar verdi. Trakya Üniversitesi Kalıtım Bilimi ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, “Bunlar yeşil canavarı. Hangi yeşil varsa ayırt etmez. Çime zarar veriyor, yabancı otlara zarar veriyor, ayçiçeğine uymazlık veriyor. Başkaca meradaki otlara de zarar veriyor. Seçme nev yeşili yiyor” dedi.
Trakya’üstelik ayçiçeği tarlalarına engel veren ‘çayır tırtılı’ İstanbul’dahi parklara ulaştı. Bitkiyi kökten başlayıp varaka ve çekirdek kısmına kadar yiyerek, balaban mahsul kaybına neden olan çayır tırtılları Üsküdar’üstelik kâin Çamlıca Parkı’nda görüldü. Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Kürsü Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Sarp Kaya, tırtılların toprak bulamadıkları için İstanbul’daki parklara geldiğini belirtti.
“2002, 2012, 2022’DE EPİDEMİ YAPTI”
Prof. Dr. Sert Kayaç, çayır tırtılı bu sene epidemi yaptığını kaydederek, “Alışılagelen şartlarda çayır tırtılı, 2002, 2012, 2022’dahi gelişigüzel 10 yılda ayrımsız epidemi yaptı. Tabii bunların 10 yıllık birikimi var. Çayır tırtılı neden zarar veriyor? Zira çayır tırtılı aslında yalnız ayçiçeğine kötülük veren tıpkısı böcü değil. Çayır tırtılı 150 aşkın türde engel yapıyor. Daha zaten ağız ağıza yeşil canavarı. Yeşil nebat hangi varsa bu aslında çükündür ağa kurduyla bir şekilde şeker pancarında, mısırlılarda diğer bitkilerde üstelik engel yapıyor. Hele o ecnebi otların tehlikeli olduğu tarlalarda aşağılarda olan ilk o otları yiyor, daha sonra yukarı akıllıcasına çıkarak kötülük yapıyor” dedi.
‘SON KALAN NESİLLER TARLA BULAMADIĞI İÇİN İSTANBUL’DA PARKLARDA”
Prof. Dr. Sert Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları üzere parklara indiklerini belirterek, ‘Ayçiçeğine uymazlık vermesinin gerçekte günebakan ile alakası namevcut. O anda yeşil olan günâşık bitkisi olduğu için yoğun kendisine bölgede o şekilde engel veriyor. Şimdi bittabi buradaki koca olan şu, elbette bu çayır tırtılın dönemleri var, dirim dönemleri var. Bu çayır tırtılının yaklaşık 2 mahiye aynı dirim döngüsü var. Şu zaman son küsurat nesiller seçme yeşil bitki yahut işte tarlada bulamadığı için saf adına şu anda yer yeşil düz neresi parklar, bahçeler olan İstanbul’de. Doğal kendisine orada görülmesi yani son mütezayit döllerinin yeşil olan kısımlara atılım etmesinden kaynaklanıyor” diyerek konuştu.
‘PATLAMA YAŞANABİLİR”
Prof. Dr. Dik Kaya, çayır tırtıllarının yeşil canavarı olduklarını ifade ederek, ‘Patlama yaşanabilir. Amma makro olan dirim süreleri. Demin normal şartlarda palet tahminî 10 aktarılma küfe döneminde kalıyor, oradan pul kanatlılar çıkıyor. Kelebeklerin her biri 200 civarında testis veriyor. Yumurtalardan ondan bilahare tırtıllar çıkıyor. Bu anlamda de tırtıllardan çıktığı için o tırtıllar doğrusu engel yapıyor. Şu zaman hani hasıl şu zaman videoda da gördüğümüz şeyler çayır tırtılının larvaları. Yani anne zararı yapan kısmı. Bu bile yaklaşık 25 dolaşma civarında sürüyor aha. O dönemde patlama yaşaması için bir defa çokça ongun beslenmesi lazım. Bunların çoğalması geçişsiz ve dirim döngüsünde yeteri büyüklüğünde yeşil olup yeteri kadar çoğalması lazım. ya yeşil buldukça bunlar çoğalıyor. Seçkin biri 200 namına çoğalıyor. Bunlar kışı göt döneminde yerey altında 8-10 cm alanda kalıyor. Kışın anif geçmesi dolayısıyla daha fazla tabi meydan buldular. 1 üstelik bu yer önemlisi kelebek dönemine döndüğü ahit bunlar yaklaşık 2 bin ile 3 bin kilometre uçuyor. Ihtimal ülkemizdeki bu çayır tırtılları Ukrayna’dan savaştan kaçtı. Bulgaristan’üstelik birlikte görülmüş zaten tırtıllar. Karadeniz’e uçarak geçerek buraya yuva yaptılar. Ondan bilahare Bursa’ya geçti. Ardı Sıra bile Samsun’a kadar ulaştı. Pul Kanatlılar 150’den fazla bitkiye kötülük veriyor. Bunlar yeşil canavarı filhakika. Ne yeşil varsa yeşil altın varak ongun da olsun, yerde olsun ayırt etmez, çime zarar veriyor, yabancı otlara de engel veriyor, ayçiçeğine üstelik kötülük veriyor. Ayrıca meradaki otlara de engel veriyor. Rastgele makule yeşili yiyor zaten. Yeşil canavarı benzeri böceğimiz bu.” şeklinde konuştu.
